Публицистикалық стильдегі сөз жанрларының прагматикалық аспектісі. Прагматические аспекты речевых жанров в публицистическом стиле.

Авторы

  • B. Rustembekova Казахский национальный университет имени аль-Фараби, г. Алматы

Ключевые слова:

публицистикалық стиль, сөз жанрлары, прагматика, хабар жанры, медиамәтін тақырыбы, публицистический стиль, речевые жанры, жанры новостей, название медиатекста,

Аннотация

Бұл мақалада – медиамәтін тілінің жанрлық ерекшелігі, сондай-ақ публицистикалық стильдің прагматикалық аспектісі жүйелі түрде жан-жақты қарастырылады. Заманауи сөз жаңа формат пен мәселенің әр қиырын, түрлі бағытын қамтиды. Сөз жанрларының көркемдік күші – адам жанының тереңіне еніп, қоғамдық мәселелерді қозғап, қоғамға ой салып үндейді. Публицистикалық стильдің ауызша түрі бүгінгі мәдени коммуникацияның жоғары формасын құрайды. Әдеби тіл – қоғам өмірінің сан-саласын қамтитын, қоғам мен әлеуметтің қажеттерін өтейтін қатынас құрал. Сала-сала бойынша қызметінің түрлері көбейген сайын әдеби тілдің функционалдық стильдің тармақтары қалыптасып, бір-бірінен ара-жіктері ашылып, дамиды. Осы даму барысында функционалды стильдердің сөз жанрлары көбейеді, сөз байлығының қатары түзіледі, жиі қолданылатын сөздер тобы анықталады. Ал әдеби тіл әр стилі деңгейлік дәрежеде жан-жақты зерттелді деп айта алмаймыз. Сондай зерттеуді қажет етіп тұрған функционалдық стильдік тармақтың бірі – публицистикалық стиль, атап айтсақ, оның негізін құрайтын сөз жанрлары болып табылады. Ізденіс барысында қарастырылған мәселелердің шешімін іздеуде белгілі публицистердің теориялық-танымдық еңбектері басшылыққа алынды. В статье рассматриваются жанровые особенности медиа текста, а также в полном смысле прагматические аспекты публицистического стиля. Современная публицистическая речь охватывает новые форматы и содержание в разных направлениях. В публицистических выступлениях широко используются разговорная лексика, простые конструкции предложений, неполные вопросительные и восклицательные предложения, обращения, реже употребляются причастные и деепричастные обороты, они заменяются придаточными предложениями, однородными членами. Устная публичная речь богата фразеологизмами, образными средствами, в ней чаще, чем в обычной устной речи, употребляются эпитеты, сравнения, метафоры. Жанры публицистического стиля разнообразны, это характерно для современного казахского литературного языка. Данное исследование посвящено жанро- вым разновидностям публицистического стиля.

Библиографические ссылки

1 Әлкебаева Д.А. Сөз мәдениеті. – Алматы: Қазақ университеті, 2011. – 196 б.
2 Қожакеев Т. Жас тілшілер серігі. – Алматы: Рауан, 1991. – 223 б.
3 Исақұлова Ш. Газеттегі шағын жанрлардың тілі. фил. ғыл. канд...автореф. – Алматы, 2010 – 32 б.
4 Тұрсын Қ. Қазақ тележурналистикасы: қалыптасу, даму проблемалары. – Алматы: Білім, 2006. – 352 б.
5 Әлкебаева Д.А. Қазақ тілінің публицистикасы: Оқу құралы. – 2-бас. – Алматы: Қазақ университеті, 2008. – 258 б.
6 Ерназарова Г.Ш. Қазақ публицистика тілінің дамуындағы А.Байтұрсынұлы кезеңі:филол.ғыл.канд.автореф.–Алматы,2004.–28б.
7 Жақсыбаева Ф.З. Газет мәтінінің прагматикалық функциясы: филол. ғыл. канд...автореф. – Алматы, 2000. – 31 б.
8 Грабельников А.А. Работа журналиста в прессе: Уч. пособие. – М.: Изд. РИП-холдинг, 2001. – 274 c.
9 Бахтин М.М. Проблема речевых жанров.– М.: Прогресс,1979.– 456 с.

Загрузки

Опубликован

2015-10-19