Сауаттылық ұғымын əлеуметтік тəжірибе ретінде анықтау мəселелері. Проблемы определения концепта грамотность в качестве социальной практики.

Авторы

  • А. Aldaberdikyzy əл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық универститеті

Ключевые слова:

сауаттылық əлеуметтік тəжірибе ретінде, түсіну үшін оқу, жазу, сауаттылық оқиғалары, грамотность в качестве социальной практики, чтение для понимания, письмо, случаи грамотности,

Аннотация

Мақала білім беру, адам құқықтары жəне даму дискурсынан мəлімет беретін сауаттылық ұғымының мағыналарын анықтау кезінде пайда болған халықаралық аренадағы дебаттан бастау алады. Көпшілікке «сауаттылық» ұғымының қолданыс мəселесі балалардың оқу мен жазуды үйрену жолдары жайлы сұрақтарға келіп тіреледі. Сонымен қатар көп жағдайда оған ұқсас метонимия ересектердің сауаттылығы жайлы сөз қозғалғанда пайдаланылады. Екінші жағдайда сауаттылық ересектердің сауатсыздығын жеңу мақсатында оларға оқуды қалай үйрену керектігін көрсететін бағдарламаны қамтиды (алайда көп жағдайда ересектердің сауат ашу бағдарламаларының басты себебі жазуды үйрену болуда). Айтылған пікірлердің сауаттылықтың əлеуметтік тəжірибе ретінде қалыптасу жолында өзіндік орынға ие екендігін айту қажет. Бұл ұғымның басқа да сауалдарына жəне анықтау дəстүрлеріне көз жүгіртсек, олардың «сауаттылық оқу ретінде» пайымына шектеу қоятындығын байқаймыз. В статье рассматриваются международные дебаты, имевшие место в процессе определения значений концепта грамотность, который дает информацию о дискурсе образования, человеческого права и развития. Во многих случаях понятие «грамотность» затрагивает такие проблемы, как обучение детей чтению и письму. Кроме того, схожая метонимия используется при обсуждении уровня грамотности взрослых. Во втором случае концепт «грамотность» включает в себя программы ликвидации и/или повышения грамотности среди взрослого населения (однако, во многих ситуациях целью ликвидации и/или повышения грамотности среди взрослого населения является только обучение письму). Необходимо отметить, что несмотря на неполный характер содержания, эти мнения крайне важны для определения грамотности в качестве социальной практики. Тщательно исследовав разные традиции определения понятия «грамотность», можно заметить, каким образом предыдущие определения ограничивали концепт «грамотность в качестве социальной практики».

Библиографические ссылки

1 Adams A. and Gathercole S.E. Phonological working memory in very young children. – Developmental Psychology, 29,
1993.
2 Aikman S. Intercultural education and literacy: An ethnographic study of indigenous knowledge and learning in the Peruvian Amazon. – Benjamins: Amsterdam, 1999.
3 Barton D. and Hamilton M. Local literacies: Reading and writing in one community. – Routledge: London, 1998.
4 Collins J. Literacy and Literacies. – Annual Review of Anthropology, 1995. – Р. 24, 75-93.
5 Erickson F., Gutierrez, K. Culture, rigor and science in educational research. – Educational Researcher, 31(8), 21-4, 2002.
6 Gee 'The New Literacy Studies; form "socially situated" to the work of the social' in Barton D., Hamilton, M. and Ivanic, R.(2000) Situated Literacies: reading and writing in context. – Routledge: London, 2000. – Р. 180-196.
7 Hornberger N. (ed.) The continua of biliteracy: a framework for educational policy, research and practice in multiple settings.– Bristol: Multilingual Matters, 2002.
8 Kalman J. Writing on the Plaza: mediated literacy practices among scribes and clients in Mexico City. – Hampton Press:Cresskill NJ, 1999.
9 Kress G and van Leeuwen T Multimodal Discourse: the modes and media of contemporary communication Arnold. –London, 2001.
10 Kulick D., Stroud, C. Conceptions and uses of literacy in a Papua New Guinean village. – In Street, B. (Ed.) Cross Cultural Approaches to Literacy. – Cambridge: CUP, 1993. – Р. 30-61.
11 Robinson-Pant, A. Why eat green cucumbers at the time of dying? – The Link between Women's Literacy and Development.– Unesco: Hamburg, 1997.
12 Rogers, A Using Literacy: A new approach to post literacy materials. – London: ODA (DfID), 1994.
13 Snow C. E., et al. Preventing reading difficulties in young children. – Committee on the Prevention of Reading Difficulties in Young Children. – Washington, DC: National Academy Press, 1998.
14 Street B. ed. Literacy and Development: ethnographic perspectives. – Routledge: London, 2001.

Загрузки

Опубликован

2015-10-19