Бағалау түрлері. Виды оценки.

Аннотация

Қазіргі тіл ғылымында бағалауды топтастырудың түрлері көп. Біз соның ішіндегі біршама тұрақталған түрлеріне тоқталып өттік. Жалпы және жеке бағалауыштық мағынаның өз ішінен бөлінген түрлерінің бір- бірінен айырмашылығын ашуға тырыстық. Жалпы бағалауға қатысты объектілердің тақырыптық қатарын үш топқа бөліп қарастырдық. Жалпы бағалауды білдіретін лексемалар баға сипатына, мөлшеріне, субъективті бағалау құралдарының болу, болмауына байланысты топтастырылады. Жеке бағалауыш үшін ең негізгісі – бағалауыштың себебі. Жалпы бағалауышқа қарағанда жеке бағалауыштың объектісінің бағалайтын қасиеттері тар. Жалпы бағалауышта бағаланатын объектіні жан-жақты жағымды, жағымсыз тұрғыдан саралап, субъекті баға бере алады. Ал жеке бағалауышта объектіні дара, жеке қасиеттеріне қарап бағалайды. В статье рассматриваются виды оценки. Существует множество классификации оценок, которые основываются на различных критериях. В современной лингвистической науке представлен целый ряд оценки, при этом наиболее общепринятым является подразделение оценок на эмотивные и рациональные. В основе классификации оценок в рамках функционального подхода лежат принципы функциональности и компаративности. Х.фон Вригт производит классификацию оценок по типу оцениваемого объекта и семантики сочетаний с общеоценочными прилагательными «good» и «bad». При этом он выделяет следующие разновидности оценок: инструментальное (хороший нож), техническое (хороший шофер), медицинское, включающее такие объекты, как глаза, сердце, память, утилитарное, подразумевающее пригодность, полезность для определенной цели: (хороший план), гедонистическое (хороший вкус), благоприятствование (хороший поступок).