Т. Ізтілеуұлының жазба айтыстары. Письменные состязания Т. Изтлеуулы
Ключевые слова:
айтыс, жазба айтыс, поэтика, жұмбақ айтыс, салыстырмалы талдау, письменный айтыс, айтыс с загадками, сопоставительный анализ.Аннотация
Мақалада жазба айтыс өнерінің шығу тарихы мен даму жолынан бастап, ауызша айтыстан айырмашылығы, қазақ әдебиетіндегі өзіндік орны айқындалады. ХХ ғасырдың басында жазбаша айтыстың үрдіс алып суырыпсалма айтыспен қатар дамығанына тоқтала келе халық арасында ерекше қолдауға ие болғаны сөз етіледі. Жазба айтыс өнеріне үлес қосқан ақындарды атай келе, Т. Ізтілеуұлының жазба айтыстарының көркемдік қыры мен тәрбиелік мәні зерделенеді. В статье описывается история происхождения и стадии развития искусства письменного айтыса, также его различие от устного айтыса и его роль в казахской литературе. В начале ХХ веков письменный айтыс наряду с устным айтысом развивался очень быстро и нашел применения среди народа. В статье говорится о тех акынах, кто внес вклад развитию письменного айтыса, художественную значимость и воспитательный характер письменного айтыса народного акына Т. Изтелеулы. Известно, что будучи названный учителемакын Турмаганбет внес огромный вклад в разные виды письменного айтыса, как: религиозный айтыс (“Айтыс между Турмагамбетом и Ермурат”), айтыс письмо (“Айтыс между Турмагамбет и Журсин”, “Турмагамбет и Абдикарим”), айтыс с загадками (“айтыс между Турмагамбет и Шади торе”), айтыс на примерах (на примерах “Цапли серой и синицы”).Библиографические ссылки
1 Әуезов М. Әдебиет тарихы. – Алматы: Ана тілі, 1991. – 240 б.
2 Әдебиеттану терминдер сөздігі. – Алматы: Ана тілі, 1998. – 384 б.
3 Тебегенов Т. Ақындық поэзиядағы фольклор мен әдебиет дәстүрі: филол. ғыл. док. дис. – Алматы, 1998. – 345 б.
4 Әбдіхалықова Л. Сыр сүлейлерінің жазба айтысы: Филол. ғыл. канд. дис. автореф. – Алматы, 2004. – 30 б.
5 Ізтілеуов Т. Назым. – Алматы: Жазушы, 1972. – 318 б.
6 Байтұрсынов А. Шығармалар / Құрастырғандар Шәріпов Ә., Дәуітов С. – Алматы, 1989. – 320 б.
7 Асанова Ұ. Қазақ халқының айтыс өнері арқылы оқушыларға адамгершілік-эстетикалық тәрбие беру: пед. ғыл. канд. дис. – Алматы, 1993. – 141 б.
2 Әдебиеттану терминдер сөздігі. – Алматы: Ана тілі, 1998. – 384 б.
3 Тебегенов Т. Ақындық поэзиядағы фольклор мен әдебиет дәстүрі: филол. ғыл. док. дис. – Алматы, 1998. – 345 б.
4 Әбдіхалықова Л. Сыр сүлейлерінің жазба айтысы: Филол. ғыл. канд. дис. автореф. – Алматы, 2004. – 30 б.
5 Ізтілеуов Т. Назым. – Алматы: Жазушы, 1972. – 318 б.
6 Байтұрсынов А. Шығармалар / Құрастырғандар Шәріпов Ә., Дәуітов С. – Алматы, 1989. – 320 б.
7 Асанова Ұ. Қазақ халқының айтыс өнері арқылы оқушыларға адамгершілік-эстетикалық тәрбие беру: пед. ғыл. канд. дис. – Алматы, 1993. – 141 б.
Загрузки
Опубликован
2015-10-19
Выпуск
Раздел
Литературоведение
