Символдың образдылығы және мотивтілігі.Образность и мотивированность символа
Ключевые слова:
символ, семиотикалық анықтама, образдылық, мотивтілік, абстактілі, метафора, метонимия, синекдоха, семиотическое определение, образность, мотивированность, абстактный, синекдоха.Аннотация
Біздің зерттеудің негізгі объектісі – символ, ол лингвистикалық әдебиетте толығымен анықталмаған. Соған қоса, басқа ғылымдарда, философия, семиотика, психология, филология, мифопоэтика және фольклористикада, оның зерттелуіне өте үлкен көңіл бөлінген. Біз символға байланысты туындаған негізгі көзқарастарды жүйелеуді мақсат етіп қойғанымыздың негізгі себебі – осы көпбағытты құбылысқа тән барлық қасиеттерді көрсетіп және соларды лингвистикалық тәсілдер арқылы, соның ішінде құрылымдық семантика арқылы зерттеу. Таңбалық қасиетінен басқа гуманитарлық дәстүрде символдың образдылығы (икондылық), мотивтілігі, символдың мазмұнының комплекстілігі және мағыналарының теңдігі, символдың «имманенттік» көпмағыналылығы мен мағыналарының шегінің анық болмауы, архетиптілігі, жеке мәдниеттердегі универсалдығы және түрлі кезеңдер мен ұлттардағы символдардың қиылысуы (ұқсас болуы), мифология, әдебиет, өнер және басқа семиотикалық жүйелердің құрылымында орын табуы сияқты қасиеттері көрініс тапқан; соған қоса, символикалық және тілдік шындықтың қатынасы және символдың тіл мен сөйлеудегі орны зерттелген. Біздің осы мақалада қарастыратынымыз – символдың образдылығы мен мотивтілігі. Основной объект нашего исследования - символ, недостаточно четко очерчен в лингвистической литературе. Вместе с тем есть многочисленные исследования, посвященные ему, в других областях знания, прежде всего, в философии, семиотике, психологии, филологии, мифопоэтике и фольклористике. Мы видим свою задачу в систематизации основной части точек зрения относительно символа с тем, чтобы отразить все свойства этого многомерного явления и выявить возможности изучения его средствами лингвистики, в частности, структурной семантики. В гуманитарной традиции акцентировались такие свойства символа, как образность (иконичность), мотивированность, комплексность содержания символа и равноправие значений в нем, «имманентная» многозначность и расплывчатость границ значений в символе, архетипичность символа, его универсальность в отдельно взятой культуре и перекрест символов в культурах разных времен и народов, встроенность символа в структуру мифологии, литературы, искусства и других семиотических систем; кроме того, изучалось отношение символического к языковой реальности и место символа в языке и речи. В этой статье мы рассматриваем – образность и мотивированность символа.Библиографические ссылки
1 Sebeok T.A. Encyclopedic dictionary of semiotics. – 1-3 books. – Berlin; New York : Mouton de Gruyter, 1986.
2 Лотман Ю.М. Символ в системе культуры // Тартуский ун-т. Ученые записки. – Вып. 754. – Тарту, 1987.
3 Цапкин В.Н. Семиотический подход к проблеме бессознательного // Бессознательное. Многообразие видения. – Новочеркасск, 1994.
4 Арутюнова Н.Д. Метафора и дискурс // Теория метафоры. – М., 1990.
5 Якобсон Р. В поисках сущности языка // Семиотика. – М.,1983.
6 Фрейденберг О.М. Образ и понятие // Миф и литература древности. – М., 1978.
7 Frye N. Symbol // Encyclopedia of poetry and poetics. – Princeton (New Jersey), 1965.
8 Аверинцев С.С. Символ художественный // Краткая литературная энциклопедия. – М., 1968.
9 Гегель Г.В.Ф. Сочинения. Лекции по эстетике. – Том 12, кн. I.– М., 1938.
10 Cassirer E. Language and myth. – New York, 1946.
11 Wheelwright P. The archetypal symbol // Perspectives in literary symbolism. V. I. – The Pennsylvania State University Press. University Park; – London, 1968.
12 Ricoeur P. The problem of double-sense as hermeneu- tic problem and as semantic problem // Myths and symbols. – Chicago, 1969.
13 Todorov Tz. Theories of the symbol. – Ithaca (N.Y.), 1982.
14 Леви-Брюль Л. Сверхестественное в первобытном мышлении. – М.: Педагогика-Пресс, 1994.
15 Tайлор Э.Б. Первобытная культура. – М., 1989.
16 Успенский Б.А. История и семиотика // Семиотика истории. Семиотика культуры. Избранные труды. – Т. 1. – М., 1994.
2 Лотман Ю.М. Символ в системе культуры // Тартуский ун-т. Ученые записки. – Вып. 754. – Тарту, 1987.
3 Цапкин В.Н. Семиотический подход к проблеме бессознательного // Бессознательное. Многообразие видения. – Новочеркасск, 1994.
4 Арутюнова Н.Д. Метафора и дискурс // Теория метафоры. – М., 1990.
5 Якобсон Р. В поисках сущности языка // Семиотика. – М.,1983.
6 Фрейденберг О.М. Образ и понятие // Миф и литература древности. – М., 1978.
7 Frye N. Symbol // Encyclopedia of poetry and poetics. – Princeton (New Jersey), 1965.
8 Аверинцев С.С. Символ художественный // Краткая литературная энциклопедия. – М., 1968.
9 Гегель Г.В.Ф. Сочинения. Лекции по эстетике. – Том 12, кн. I.– М., 1938.
10 Cassirer E. Language and myth. – New York, 1946.
11 Wheelwright P. The archetypal symbol // Perspectives in literary symbolism. V. I. – The Pennsylvania State University Press. University Park; – London, 1968.
12 Ricoeur P. The problem of double-sense as hermeneu- tic problem and as semantic problem // Myths and symbols. – Chicago, 1969.
13 Todorov Tz. Theories of the symbol. – Ithaca (N.Y.), 1982.
14 Леви-Брюль Л. Сверхестественное в первобытном мышлении. – М.: Педагогика-Пресс, 1994.
15 Tайлор Э.Б. Первобытная культура. – М., 1989.
16 Успенский Б.А. История и семиотика // Семиотика истории. Семиотика культуры. Избранные труды. – Т. 1. – М., 1994.
Загрузки
Опубликован
2015-10-19
Выпуск
Раздел
Молодые авторы
