Көне түркі тіліндегі сан есім жұрнақтарының қазіргі түркі тілдеріндегі сипаты

М. А. Тұрсынова

Авторы

М. А. Тұрсынова Е.А. Бөкетов атындағы ҚарМУ-дың ф.ғ.к., доценті, Қарағанды

Ключевые слова:

лексикалық, грамматикасы, пәндері.

Аннотация

Мақалада семантикалық-морфологиялық принциптер негізінде қазіргі түрік тілдеріндегі сан есімдердің ерекшеліктері қарастырылған. Талдау нысаны ретінде ежелгі түркі ескерткіштері, сонымен бірге кыпшақ, қарлұқ, бұлғар, оғыз, ұйғыр-оғыз, қырғыз-қыпшақ тілдеріндегі сан есімдер қолданысының түрлері қазіргі түркі тілдеріндегі көрінісіне мысал ретінде алынды. В статье описаны особенности имен числительных в современных тюркских языках на основе семантико-морфологических принципов, в частности, комплексное описание суффиксов образования имен числительных в разных языках: суффикс –меш в чувашском, суффикс –кы в тувинском, в древнетюркских языках суффикс –агу/-егу, особенности их использования в формах родительного и отложительного падежей. В качестве объекта для анализа взяты примеры из древнетюркских памятников, а также образцы использования имен числительных в современных тюркских языках: кипчакском, карлукском, булгарском, огузском, уйгурско-огузском, киргизско-кипчакском.

Библиографические ссылки

1. Айдаров Ғ., Құрышжанов Ә., Томанов М. Көне түркі жазба ескерткіштерінің тілі. – Алматы: Мектеп, 1971. – 272 б.

2. Есенқұлов А. Көне түркі жазба ескерткіштеріндегі қосымшалар. – Алматы, 1976. – 239 б.

3. Исследования по сравнительной грамматике тюркских языков. Часть вторая. Морфология. – Москва: Изд. АН СССР, 1956. – 334 с.