Тіл біліміндегі тарихи лексика негізі. Основа исторической лексики в языкознании.

Авторы

  • G. J. Utegenova М. О. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті, Шымкент қ.,
  • I. А. Еsbolaeva М. О. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті, Шымкент қ.,
  • A. А. Shoibekova М. О. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті, Шымкент қ.,
        70 192

Ключевые слова:

лексика, тіл білімі, рухани мәдениет, тіл тарихы, этнолингвистика, тарихи лексика, жазба әдеби тіл, языкознание, духовная культура, история языка, историческая лексика, письменный литературный язык,

Аннотация

Тарихи лексика – тіл білімінің мәнді де маңызды салаларының бірі. Негізгі зерттеу нысаны – лексика, оның даму жолдары мен қалыптасу заңдылықтары. Тарихи лексика тіл тарихына, сол тілде сөйлеуші халықтардың бастан өткізген тарихи дәуірлер мен жүріп өткен жолдарына қатысты тілдік бірліктердің шығу тегін, қалыптасу кезеңдерін, туыстас тілдерінің қатарынан алатын орнын, басқа тілдерге қатыстығын ғылыми-теориялық тұрғыдан зерттеуді мақсат етеді. Тарихи лексика тіл фактілерін тарихи тұрғыдан зерттеуді негізгі нысанаға алады. Ол белгілі бір тілдің лексикасын жалпылама емес, нақтылы бір халықтың азаматтық тарихына байланысты сол халықтың мәдениетіне, дүниетанымына, салт-сана, әдеп-ғұрыпына экстралингвистикалық факторларына қатысты зерттеуді қажет етеді. Әрбір тілдің лексикалық қоры, қатқабат сөз байлығы, сол тілде сөйлеуші халықтың тарихымен байланысты, сол халықтың халық болып дами, қалыптаса бастаған кезеңдердің жемісі, ұрпақтан-ұрпаққа ауысып, толығып, кемелденіп, жаңарып отыратын мұрасы болып саналады. Историческая лексика – одна из важных направлений в языкознании. Объект исследования – лексика, законы развития и формирования лексики. Одна из целей исторической лексики – это найти зарождения языковой связи между народами, которые разговаривают на том языке, исследовать пережитое ими, этапы формирования, определить занимаемое место среди родственных языков. Историческая лексика берет за основу языковые факторы с исторической точки зрения. Это не обобщение лексики определенного языка, а углубленное изучение относительно экстралингвистическим факторам, культуры, мировоззрения, обычаев и традиции народа. Лексический фонд каждого языка, словарное богатство связано с историей народа, разговаривающего на этом языке, это плод этапов развития и формирования этого народа, считается обновляющимся наследием, передаваемое из поколений в поколении.

Библиографические ссылки

1 Севортян Э.В. Аффиксы именного словообразования в азербайджанском языке. – М., 1964. – С. 221.
2 Пекарский Э.К. Словарь якутского языка. І, ІІ, ІІІ. – М., 1969. – С. 160.
3 Мутьий И., Османов М. Маһмут Қәшқәрийниң жути, һаяти вә мазари тоғрисинда // Уйгур тили бойичә тәкшүрүшләр. – Алмута, 1988. – С. 40.
4 Сыздыкова Р.Г. Изучение казахского языка в дооктябрьский период // Развитие казахского и советского языкознания.– Алма-Ата, 1980.–С. 250.

Загрузки

Как цитировать

Utegenova, G. J., Еsbolaeva I. А., & Shoibekova A. А. (2015). Тіл біліміндегі тарихи лексика негізі. Основа исторической лексики в языкознании. Вестник КазНУ. Серия филологическая, 149(3). извлечено от https://philart.kaznu.kz/index.php/1-FIL/article/view/456