Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ романы. Казахский роман в годы независимости.

Авторы

  • A. Sh. Askarova әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
  • B. B. Bayazitov әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Ключевые слова:

тәуелсіздік жылдары, идеялық-мазмұндық ізденістер, қазақ романы, ел тарихы, тарихи романдар, тарихилық, годы Независимости, идейно-содержательные поиски, казахский роман, история страны, исторические романы, историзм,

Аннотация

Мақалада ел тәуелсіздігі жарияланғаннан бергі уақытта жазылған романдар тақырыптық жағынан топтастырылып, жаңа дәуірдегі жаңа романдардың идеялық, мазмұндық ізденістері негізгі зерттеу нысанында қарастырылады. Сондай-ақ, романның кең тараған тақырыптары мен сабақтас тақырыптар өзара салыстырыла отырып, нақтылы романдар төңірегінде талданады. Тарихи тақырыптағы романдарға кеңінен тоқталып өтеді. Қазақ романдары ішінен тарихи романдардың І. Есенберлин бастаған көшінен бергі кезеңдерде сан жағынан да, сапа жағынан да озық тұруы ХХ ғасырдың соңғы ширегі десек, бұл тәуелсіздік алған алғашқы он жылдыққа да тән. Сондықтан да, мақалада тарихи романдар өрісі, ұлттық, тәуелсіздік идеясын жалаулатуға үлесі, өзге де тарихи тақырыпқа жақын роман түрлерімен қатар аталады. Тарихилық ұғымының аясында романдардың сипатын тануға жол ашылады. Жазушы шеберлігі мен шығарма шырайын танытуға аса мән берілген. Романдардағы тұлғалар өмірі, төңкеріс, аштық, соғыс, 86-дағы Желтоқсан тақырыптарының идеялық-мазмұндық ізденістері, көркемдік шешімдері талданады. В статье рассматриваются романы, созданные в годы Независимости, дается их группировка по тематике, осмыслены идейно-содержательные искания в романах новой эпохи. В работе был проведен сравнительно-сопоставительный анализ тематики исторических романов на основе конкретного романа. Казахские исторические романы, берущие начало из творчества И. Есенберлина, возросли и в количественном, и в качественном отношении в последней четверти ХХ века, что характерно и для первого десятилетия независимости. Автор останавливается на видах исторических романов, в которых раскрываются идея независимости, национальная идея, а также другие исторические темы. На основе исторических понятий раскрывается мастерство писателя и смысл произведения. В романах дается анализ жизни людей, революции, голода, войны, освещаются идейно-содержательные изыскания и художественные решения, касающиеся темы декабрьских событий 86 года.

Библиографические ссылки

1 1. Елеукенов Ш. Тарихи романның жаңа өрісі. Кітапта: Қазақ романы:
өткені мен бүгіні: ұжымдық монография. – Алматы: Алматы баспа үйі, 2009. – 644 б. – Б. 467-490
2 2. Жұртбай Т. Біртұтас Алаш идеясы және Шығыс Түркістан ұлт- азаттық қозғалысы / Кітапта: Қазақтың ұлт-азаттық қозғалыстары. – Т. ХІІ.
3 3. Дәдебаев Ж. Өмір шындығы және көркемдік шешім. – Алматы: Ғылым, 1991. – 208 б.
4 4. Жұмаділов Қ. Таңғажайып дүние. Ғұмырнамалық роман / Жұмаділов Қ. 12 томдық шығармалар жинағы. – Т. Х. – Алматы: Қазығұрт, 2005.
5 5. Жұмаділов Қ. Прометей алауы. Тарихи баян. Роман / Жұмаділов Қ. 12 томдық шығармалар жинағы. – Т. ХІ. – Алматы: Қазығұрт, 2005.
6 6. Ахметова М. Замана және адам тағдыры // «Жұлдыз » журналы. – 2011. – № 1.
7 7. Майтанов Б. Сөз сыны (ХХ ғасыр әдебиеттерінің көріністері). Зерттеулер, мақалалар, портреттер. – Алматы: Ғылым, 2002. – 344 б.

Загрузки

Опубликован

2016-02-09