Структурная и коммуникативная организация семантики высказывания. Сөйлеу семантикасын құрылымдық және коммуникативтік ұйымдастыру

Авторы

  • Z. S. Egizbaeva Казахский государственный женский педагогический университет
        53 33

Ключевые слова:

семантика высказывания, ситуация общения, система языка, изоморфизм структур, сөйлеу семантикасы, сөйлеу жағдаяты, тіл жуйесі, құрылым изоморфы.

Аннотация

Семантика как лингвистическая дисциплина определяется лингвистикой текста, с одной стороны, и прагматикой — с другой. В статье изучаются некоторые аспекты, заключающиеся в следующем: семантика выделяется как главный компонент в структуре высказывания, обозначаемый языковыми знаками. Знак имеет двустороннюю сущность, и одна из его сторон представлена именно значением. Поэтому значение, включенное в семантику, пронизывает всю систему языка, а язык предназначен для коммуникации смыслов и их значений, и все его единицы наделены значением и обслуживают значимые элементы, используемые в текте. Ученые выделяют в качестве отправной точки словарь и его основные единицы, каковыми в языках флективного типа, например, русского, являются слова//лексемы. Слова обладают формальными валентностями; когда эти валентности реализуются, то перед нами — синтаксические конструкции. Их элементы знаки и конструкции, они являются сложными знаками, но закономерности их формирования и функционирования при данном аспекте рассмотрения определяются формальными свойствами слов и самих конструкций. Словам свойственны, наряду с формальными, и содержательные валентности — как источник смысловых ограничений, т.е. это способность слов входитъ в те или иные конструкции, а также опора для установления семантической интерпретации конструкций и построенных на их основе высказываний. Семантика лингвистикалық пән ретінде бip жағынан мәтін лингвистикасымен, eкiншi жағынан прагматикасымен анықталады. Мақалада кейбір аспектілер қарастырылады, семантика сейлеу, айту құрылымындағы тілдік таңбалармен белгіленетін басты компонент ретінде бөлініп көрсетіледі. Таңба екі қырлы мәнге ие, соның бip қыры мән мағынамен сипатталған. Сол себепті семантикаға қосылған мән-мағына тіл жүйесіне барынша сіңіріледі, ал тіл мағына мен мазмұн коммуникациясы үшін арналған, тілдің мәтіндегі әрбір элементі мағынамен беріледі. Ғалымдар жөнелту нүктесі ретінде сөздік және оның элементтерін бөліп көрсетеді, орыс тілі сияқты флективті тілдерде көрінетін сөздер лексемаларды көрсетеді. Сөздер формалды валенттілікке ие болып табылады, бұл валенттіліктер жүзеге асырылғанда біздің алдымызда синтаксистік құрылымдар пайда болады. Олардың элементтері - таңбалармен құрылымдар, олар күрделі таңбалар болып табылады, бipaқ олардың қалыптасу және қызмет ету заңдылықтары осы тұрғыда қарастырған кезде сөздің формалды қасиеттері болып айқындалады. Сөздерге формалдықпен қатар мазмұндық валенттілік қасиет тән, бұл қасиет мағыналық мүмкіндіктерін сипаттайды, сонымен қатар құрылымдар мен солардың негізінде құрылған сөйлеудің семантикалық интерпретациясын орнату тiperi болып табылады

Библиографические ссылки

1 Богуславский И.М Исследования по синтаксической семантике: Сферы действия логических слов. — М., 1971.
2 Булыгина Т.В. Грамматические и семантические категории и их связи.- Аспекты семантических исследований / Отв. ред. Н.Д. Арутюнова и А.А. Уфимцева. — М., 1980.
3 Чейф У. Значение и структура языка. — М., 1975.
4 Падучева Е.В. Высказывание и его соотнесенность с действительностью. — М., 1974.
5 Касевич В.Б. Семантика. Синтаксис. Морфология. — М., 1988.
6 Апресян Ю.Д. Экспериментальная семантика русского глагола. — М., 1967.

Загрузки

Как цитировать

Egizbaeva, Z. S. (2015). Структурная и коммуникативная организация семантики высказывания. Сөйлеу семантикасын құрылымдық және коммуникативтік ұйымдастыру. Вестник КазНУ. Серия филологическая, 143(3). извлечено от https://philart.kaznu.kz/index.php/1-FIL/article/view/185