К вопросу о речевых ошибках. Кейбір сөз қателері туралы.

Аннотация

В статье предлагаются методические приемы повышения речевой культуры студентов, совершенствования языковой коммуникации. Более глубокое, осмысленное понимание языковых норм будущими специалистами поможет им в развитии речи не только правильной, но и выразительной, точной, уместной. При рассмотрении основных аспектов речевой деятельности анализируются наиболее часто встречающиеся ошибки в речи студентов казахских отделений, выясняются причины их возникновения. Для решения этой задачи слова даются с различных точек зрения: значения (однозначные, многозначные). Экспрессивно-стилистической точки зрения (стилистически нейтральные, официальные, книжные, разговорные и просторечные). Устаревания и новизны (архаизмы, историзмы, неологизмы). Происхождения (исконно русские слова, старославянизмы, заимствованные слова). Сферы употребления (общеупотребительная лексика, термины, диалектизмы, жаргонизмы). Предложенные практические задания помогут студентам разобраться в отличительных особенностях слов: значении, стилистической окраске, употребительности, сочетаемости с другими словами. Мақалада тілдік қарым-қатынасты жетілдіру барысында студенттердің сөз мәдениетін көтеру мақсатында бірқатар әдістемелік құралдар ұсынылады. Болашақ мамандардың тілдік нормаларды тереңірек, байыпты түсінуі олардың сөз мәдениетін дамытуда тек дұрыс қана емес, нақты, тиянақты, орынды болуға көп септігін тигізеді. Сөз қызметінің негізгі аспектілерін қарастырғанда қазақ бөлімінде оқитын студенттердің сөздеріндегі жиі кездесетін қателер мен олардың пайда болу себептері басшылыққа алынады. Осы мәселелерді шешу барысында сөздер әртүрлі көзқарастар тұрғысынан беріледі: мағыналық жағынан (тура мағыналы, көп мағыналы). Экспрессивтік-стилистикалық көзқарас тұрғысынан (стилистикалық бейтараптық, ресми, кітаби, ауызекі және қарапайым сөз). Көнерген және жаңашыл (көнерген сөздер, тарихи көнерген сөздер, неологизмдер). Тектер (ежелгі орыс сөздері, көне славянизмдер, кірме сөздер). Қолданылу аясы (жалпықоғамдық лексика, терминдер, диалектизмдер, жаргондар). Берілген жаттығулар студенттердің сөздердің айырым белгілерін ажырата білуге үйретеді: мағыналық жағынан, стилистикалық бояулары, қолданылу аясы, басқа сөздермен байланыстылығы.