Повесть Л.Н. Толстого «Хаджи-Мурат» в контексте творческих исканий писателя. Жазушының шығармашылық ізденісі мәнмәтініндегі Л.Н. Толстойдың "Қажы-Мұрат" повесі.

Авторлар

  • A. Momynkulova Казахский национальный университет имени аль-Фараби, г. Алматы
        32 79

Кілттік сөздер:

структурно-семантический анализ, биографический анализ, символ, авторская картина мира, мотив, құрылымдық-семантикалық талдау, биографиялық анализ, белгі, әлемнің авторлық көрінісі,

Аннотация

В статье повесть Л.Н. Толстого «Хаджи-Мурат» рассматривается в контексте творческих исканий писателя. Автор статьи придерживается мнения, что Толстой, с одной стороны, разоблачает деспотизм, а с другой – поэтизирует непокорность и жизнелюбие личности. Основная цель исследования - доказать, что повесть идет вразрез с толстовским учением о непротивлении злу насилием, лежащим в основе его христианских воззрений. Рассматривается история создания повести, приводятся точки зрения исследователей по поводу проблематики и жанра повести. Во главу угла ставится идея о том, что в «Хаджи-Мурате» художник-реалист Толстой не боится выступать против Толстого-вероучителя, когда этого требует правда жизни, изображаемой в произведении. Л.Н. Толстой в процессе создания образа главного героя открыто выражает восхищение свободолюбивыми горцами и в то же время придерживается психологической установки на их неотвратимое вхождение в российский цивилизованный контекст. Мақалада Л.Н. Толстойдың "Қажы-Мұрат" повесі жазушының шығармашылық ізденісі мәнмәтінінде қарастырылады. Нәтижесінде, Толстой, бір жағынан, жауыздықты әшкерелесе, екінші жағынан тұлғаның мойынсынбау және өмір сүйгіштік қасиеттерін суреттейді. Зерттеу жүргізу нәтижесінде "Қажы-Мұрат"повесі Толстойдың христиандық көзқарасқа негізделген, күштеуге жамандықпен жауап бермеу жайлы оқытуына қарама-қайшы келетіндігі дәлелделген. Повестің жазылу тарихы, проблематикасы мен жанрына қатысты зерттеушілердің көзқарастары дәйектелген. Басты мәселе – "Қажы-Мұрат" повесінде шыншыл суретші Толстой дін рухтандырушы Толстойға қарсы шығудан тайынбайтындығы. Л.Н. Толстой Қажы-Мұрат кейіпкер бейнесін құрғанда, бостандықты жаны сүйетін кавказ тұрғындарына ашық тәнті екендігін көрсетіп қана қоймай, олардың орыс өркениет мәнмәтініне заңды енуіне психологиялық орнатулар ұстана-тындығын көрсететіні белгіленген.

Библиографиялық сілтемелер

1 Эйхенбаум Б.М. Работа над Толстым: Из дневников 1926-1959 гг. // Контекст 1981. – М., 1982. – 278 с.
2 Родионов Н.С. Предисловие // Толстой Л.Н. Полн.собр.соч. – М., 1950. – Т. 35. – 734 с.
3 Ломунов К.Н. Предисловие // Толстой Л.Н. Полн. собр. соч. – М., 1952. – Т. 34.– 665 с.
4 Палиевский П.В. Реалистический метод позднего Толстого (повесть «Хаджи-Мурат») // Л.Н. Толстой: Сб. ст. о творчестве. – М., 1959; Бойко М.Н. Комментарии // Толстой Л.Н. Собр. соч.: В 22 т. – М., 1983. – Т. 14. – 449 с.
5 Опульская Л.Д. Эволюция реализма Л.Толстого // Развитие реализма в русской литературе: В 3 т. – М., 1974. – Т.З.;Лакшин В.Я. Возвращение Толстого-мыслителя // Вопросы литературы. – 1988. – № 5. – С. 104-117; Ковалев В.А. О композиции повести Л.Н. Толстого «Хаджи-Мурат» // Вопросы сюжета и композиции. Горький, 1980. – 339 с.
6 Морозенко Л.Н. Творчество Л.Н. Толстого 900-х гг. // Литературный процесс и творческая индивидуальность.
Кишенев, 1990. – 56 с.
7 Жариков Е.В. Особенности психологизма в повести Л.Н. Толстого «Хаджи-Мурат» // Историко-функциональное
изучение русской литературы. – М., 1984; Жариков Е.В. Особенности психологизма позднего Л.Н. Толстого: (От
кавказских повестей к «Хаджи-Мурату»): Автореф. дис. канд. филол. наук. – М., 1985. – 25 с.; Ковалев В.А. Документаль-
ность и вымысел в повести Л.Н. Толстого «Хаджи-Мурат» // Вестн. Моск. ун-та. Сер. 10. Журналистика. – 1982. – № 6. – С.51-60.
8 Лакшин В.Я. Возвращение Толстого-мыслителя // Вопросы литературы. – 1988. – № 5. – С. 104-117.
9 Туниманов В.А. «История искусство» в повести Л.Н. Толстого «Хаджи-Мурат» // Рус. лит., 1984. – № 1. – С. 14-34.
10 Толстой Л.Н. Полн. собр. соч. – М., 1950. – Т. 35. – 734 с.
11 Толстой Л.Н. Хаджи Мурат. – М.: Издательский Дом «Азбука Классики», 2009. – 73 с.

Жүктелулер

Как цитировать

Momynkulova, A. (2015). Повесть Л.Н. Толстого «Хаджи-Мурат» в контексте творческих исканий писателя. Жазушының шығармашылық ізденісі мәнмәтініндегі Л.Н. Толстойдың "Қажы-Мұрат" повесі. ҚазҰУ Хабаршысы. Филология сериясы, 148(2). вилучено із https://philart.kaznu.kz/index.php/1-FIL/article/view/299