Жаңартылған мектеп бағдарламасы аясында орыс тілін үйренудегі фразеологиялық бірліктердің рөлі

Аннотация

Мақалада ҚР жаңартылған мектеп бағдарламасы аясындағы фразеологиялық бірліктер қарастырылады. Фразеологизм дегеніміз не және оқушылар аталған терминді қалай түсінеді? Жас ұрпақтың қазіргі заманғы сөйлеуі жеткіліксіз лексикалық қормен сипатталады, онда фразеологизмдер мүлдем кездеспейді. Фразеологиялық бірліктерді қолдану сөйлеушінің ойын нақтырақ түсінуге көмектеседі. Күнделікті қарым-қатынаста фразеологиялық бірліктерді сөздік қорда кездестірген көптеген оқушылар әрқашан олардың мағынасы мен мәнін дұрыс түсіндіре алмайды. Бұл бүгінгі таңда өзекті мәселеге айналуда. Зерттеушілердің арасында әлі күнге дейін «фразеология» және «фразеологизм» терминдерінің нақты анықтамасы жоқ, сонымен қатар фразеологияның бірлігін көрсететін терминнің дұрыс қолданылуына қатысты нақты пікір жоқ. Фразеологиялық бірлік идиомалық, тұрақтылық сияқты қасиеттерге ие, сондықтан ол әлеуметтік және әдеби-көркем тезаурустан оңай алынып, мәні бойынша әртүрлі коммуникативті функцияларда шығарылады. Фразеология – тұрақты тіркестер болып табылатын тіл білімінің бір саласы. Фразеологиялық бірліктердің терминологиялық сипаттамасы жан-жақты негізделген, фразеологиялық бірлік терминінің қолданылуы негізделген, сипаттамалары жіктеледі. Авторлар мектеп оқушылары арасында сауалнама жүргізіп, мектеп бағдарламасында фразеологиялық бірліктерді зерттеу қажеттілігі туралы осы сауалнама нәтижелеріне талдау жасады. Жаңартылған мектеп бағдарламасындағы фразеологиялық бірліктердің орны мен сипатын анықтай отырып, оқушылардың жасына сәйкес осы тақырыпты игеру негіздері талқыланды. Сауалнама көрсеткендей, оқушылардың көпшілігі фразеологиялық бірліктердің мағынасын түсінеді, оларды сөйлеуде қолдана алады, алайда, жоғарыда айтылғандай, оларды дұрыс түсіндіре алмау мәселелері жиі кездеседі. Орта мектеп оқушылары әрдайым фразеологиялық бірліктердің мағынасын түсіндіре алмайды.