Қазақ тіліндегі көптік жалғаулары, оның ерекшеліктері. Окончание множественного числа в казахском языке и их особенности.

Авторлар

  • A. Begmatova Казахский национальный университет имени аль-Фараби, г. Алматы
  • B. Кulzhanova Казахский национальный университет имени аль-Фараби, г. Алматы

Кілттік сөздер:

көптік жалғаулар, тілдік категориялар, грамматикалық мағыналар, көптік мағына, стильдік өзгешелік, окончания множественного числа, категорий в речи, грамматические способы, множественные способы, различие в стиле,

Аннотация

Мақалада қазақ тілінің көптік жалғаулары және оның ерекшеліктері жөнінде сөз болады. Жалпы көптік мағына тудырудың тіліміздегі барша тәсілін шартты түрде болса да морфологиялық, лексикалық, синтаксистік деп аталатын негізгі үш топтың төңірегінде жинақтап көрсетуге болады. Осы үш тәсілдің ең үнемдісі –морфологиялық тәсіл. Көптік мағына тудырудың лексикалық-семантикалық тәсілі дегеніміз – бір жалғаудың қызметіне байланысты болмай, сөздің ішкі мағынасына байланысты болып келуі. Санауға келмейтін жер байлықтары, ағаш, жеміс түрлері, өсімдік, астық, шөп аттары жекеше тұрғанда жеке тұлғада тұрып, жалпылау не жинақтау мағынасында жұмсалып, тұтас, бөлуге келмейтін көптікті білдіреді. Түрлі ғылым салаларының аты да үнемі көптік жалғауынсыз айтылады. Қазақ тілінде көптік мағына тудырудың тәсілдерінің бірі – синтаксистік тәсіл. В статье говорится об окончаниях множественного числа и их особенностях казахского языка. Всех видов множественного числа, хотя бы в условном виде можно собрать в трех группах – это морфологичeский, лексический, синтаксический. Из этих трех способов самый удобный вид – морфологический. Способ образования множественного вида семантического-лексического способа связана не только с ролью одного окончания, а связана с внутренним лексическим способом. Земные богатства, деревья, виды фруктов, растения, зерно, тено, которое нельзя разделить, стоящее в одиночном виде, обозначает неразделимую коллекцию. Разные виды названия науки, всегда сказываются без окончаний множественного числа. Образование множественного числа в казахском языке – это синтаксический метод.

Библиографиялық сілтемелер

1 Ысқақов А. Қазіргі қазақ тілі. – Алматы, 1974. – 403 б.
2 Әлкебаева Д. Көптік жалғауының стилистикалық қызметі // ҚазҰУ Хабаршы. – 2003. – № 9.
3 Нұрғалиева М. Көптік жалғау туралы. – Алматы, 1971. – 59 б.

Как цитировать

Begmatova, A., & Кulzhanova B. (2015). Қазақ тіліндегі көптік жалғаулары, оның ерекшеліктері. Окончание множественного числа в казахском языке и их особенности. ҚазҰУ Хабаршысы. Филология сериясы, 149(3). вилучено із https://philart.kaznu.kz/index.php/1-FIL/article/view/495