Күрделі сөздерді оқыту әдістемесі

Авторы

  • Ж. Б. Саткенова әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
  • Ж. Б. Саткенова әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Ключевые слова:

күрделі сөздер, бірге және бөлек жазылатын сөздер, күрделі сөз орфографиясы, т.б.

Аннотация

Мақалада күрделі сөздерді оқытуда басшылыққа алынатын негізгі мәселелер қарастырылады. Сөздер грамматикалық тұрғыдан құрамына қарай дара және күрделі сөздерге бөлінетіндігі, күрделі сөздер жасалу жолына қарай біріккен сөздер, қос сөздер, қысқарған сөздер, тіркесті сөздер болып бөлінеді туралы ғалымдардың пікірлері қарастырылады. Күрделі сөздер, бір жағынан, сөз тудырудың белгілі бір жолдары (біріктіру, қосарлау, тірекестіру) арқылы жасалған жаңа сөздер болса, екінші жағынан, күрделі түбір, сөйтіп, түбірдің бір түрі болып табылады баяндалады. Күрделi сөздердi бiрбүтiн тiлдiк бiрлiк ретiнде танудың үш түрлi критерийi, яғни семантикалық, морфологиялық және синтаксистiк тұтастық бола алу қабілеті сөз етіледі. Күрделі сөздерді оқытуда күрделі сөздердің емлесіне бірге, бөлек және дефис арқылы жазылуына және оларды бірге жазуда арнайы ұстанымдардың басшылыққа алыну керектігі қарастырылады. Күрделі сөзді оқытуда «сатылы-кешенді тадау технологиясының» орны мен қызметі айқындалады. Бұл технология арқылы күрделі сөзді талдаудың артықшылығы нақты мысалдар арқылы беріледі.

Библиографические ссылки

1 Исаев С. Қазақ тілі. – Алматы, 1998. – 240 б.
2 Байтұрсынов А. Қазақ тіл білімінің мәселелері. – Алматы, 2013. – 640 б.
3 Жұбанұлы Қ. Қазақ тіл білімінің мәселелері. – Алматы, 2013. – 640 б.
4 Момынова Б., Саткенова Ж. Қазақ тілінің морфологиясы. Оқу құралы. – Алматы: Арыс, 2014. – 279 б.
5 Әбуханов А. Қазіргі қазақ тілі. – Алматы, 1957.
6 Аханов, Грамматика теориясының негіздері. – 1980.
7 Уәлиев Н. Қазақ графикасы мен орфографиясының фонологиялық негіздері. Филол.ғыл.канд.дисс.: 10.02.02. – Алматы, 1993.
8 Күдеринова Қ. Бірге және бөлек жазылатын сөздердің орфорграфиясы. – Алматы, 2005. – 144 б.
9 Оразахынова Н. Қазақ тілі сабағында сатылай комплексті талдау жүргізу. – Алматы, 1997.


1 Ïsaev S. Qazaq tili. – Almatı, 1998. – 240 b.
2 Baytursınov A. Qazaq til biliminiñ mäseleleri. – Almatı, 2013. – 640 b.
3 Jubanulı Q. Qazaq til biliminiñ mäseleleri. – Almatı, 2013. – 640 b.
4 Momınova B., Satkenova J. Qazaq tiliniñ morfologïyası. Oqw quralı. – Almatı: Arıs, 2014. – 279 b.
5 Äbwxanov A. Qazirgi qazaq tili. – Almatı, 1957.
6 Axanov, Grammatïka teorïyasınıñ negizderi. – 1980.
7 Wälïev N. Qazaq grafïkası men orfografïyasınıñ fonologïyalıq negizderi. Fïlol.ğıl.kand.dïss.: 10.02.02. – Almatı, 1993.
8 Küderïnova Q. Birge jäne bölek jazılatın sözderdiñ orforgrafïyası. – Almatı, 2005. – 144 b.
9 Orazaxınova N. Qazaq tili sabağında satılay kompleksti taldaw jürgizw. – Almatı, 1997.

Загрузки

Наиболее читаемые статьи этого автора (авторов)