Монолог түріндегі мəтіннің функционалдық-құрылымдық сипаты. Структурно-композиционный характер монологического текста.

Авторы

  • D. Kalyakpar əл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

Ключевые слова:

монолог түріндегі мəтіндер, функционалдық, құрылымдық, авторлық баяндау, синтаксистік қатарлар, монологический текст, функциональность, композиционность, авторский рассказ, синтаксический ряд,

Аннотация

Мəтін лингвистикасында көп зерттелмеген, маңызды мəселелердің бірі – монолог түріндегі мəтіндердің функционалдық-құрылымдық сипатын анықтау болып табылады. Монолог – кейіпкердің көпшілікке қарата немесе өзіне арнап айтқан сөзі, толғанысы, өсиет-уағызы. Ол – сөз өнерінде кейіпкердің ішкі жай-күйін, толғаныс-тебіренісін бейнелеу категорияларына ие композициялық-сөйлеу формаларының бірі болып табылады. Монолог түріндегі мəтіннің өзіне тəн табиғаты жалпы мəтін мəселелері аясында айтылып жүргенмен, арнайы зерттеу нысанына айнала қойған жоқ. Монолог түріндегі мəтіндер ретінде Т.Əбдікұлының «Парасат майданы» мен М. Мағауинннің «Тазының өлімі» атты көркем шығармалары алынды. В лингвистике текста одной из важных мало исследованных проблем является определение функционально-структурного характера монологического текста. Монолог – речь действующего лица, не предполагающая непосредственного отклика; речь, обращённая к слушателям или к самому себе. В речевом контексте монолог относится к категории композиционно-речевой формы отражения внутреннего мира и состояния человека, его переживаний. Несмотря на то, что монолог имеет своеобразную характеристику, он исследуется в контексте проблем общей текстологии, но не рассматривается как объект специального исследования. Произведения Т. Абдикулы «Парсат майданы» и М. Магауина «Тазының өлімі» были выбраны в качестве монологического текста.

Библиографические ссылки

1 Страхов И.В. Психология внутренней речи. – Саратов, 1989.
2 Əбдікұлы Т. Парасат майданы
3 Шалабай Б. Күрделі синтаксистік тұтастық // Қазақ филологиясы. І-кітап. – Алматы, 1975. – 125 б.
4 Мағауин М. Тазының өлімі. – Алматы: Атамұра, 2004.

Загрузки

Опубликован

2015-10-19