Қазақ тіліндегі көріктеуіш тілдік құралдар: жалпы сипаттамасы

Г. Т. Мухамеджанова

Авторлар

Г. Т. Мухамеджанова Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті

Кілттік сөздер:

көріктеуіш тілдік құралдар, бейнелеуіш құралдар, метафора, эпитет, теңеу.

Аннотация

Қазір еліміздегі орта және жоғары білім беру жүйесінде оқушылар мен студенттердің табиғи төл тілде сөйлеу мәдениетін меңгерту – өзекті мәселелердің бірі. Осы мәселе бойынша бірқатар жұмыстар атқарылуда. Оқушылардың сөз қолданысын жетілдіру және тілдік білік пен коммуникативтік біліктің қатар қалыптасуына жол ашу мақсатымен ҚР Білім және ғылым министрлігінің шешімімен «Қазақ тілін тереңдетіп оқыту бағдарламасы», «Сөз мәдениеті», «Сөз мәдениеті және шешендік» пәндері енгізілді. Оқушылардың тілін машықтандыруда көріктеуіш құралдардың рөлі ерекше. Мақалада көріктеуіш тілдік құралдардың ғылыми-теориялық сипаттамасы, орыс және қазақ тіл білімінде зерттелуі, анықтамалары қарастырылған.

Библиографиялық сілтемелер

1 1.Шалабай Б. Қазақ тілінің стилистикасы. Оқу құралы. – Алматы:
Республикалық оқулық баспа орталығы, 2006. – 304 б.
2 2.Аристотель. Поэтика. Сочинения: В 4-х т. – М: Мысль, 1983. – Т. 4. – 830 с.
3 3.Арнольд И.В. Стилистика современного английского языка
(Стилистика декодирования). – Л., 1981. – 300 с.
4 4.Савова М.Р. Выразительность // Педагогическое речеведение:
Словарь- справочник. – М., 1998. – 250 с.
5 5.Федоров А.В. Очерки общей и сопоставительной стилистики. – М., 1971. – 196 с.
6 6.Ахметов З. Әдебиеттану терминдерінің сөздігі. – Алматы: Ана тілі, 1996. – 240 б.
7 7.Байтұрсынов А. Қазақ тіл білімінің мәселелері. – Алматы: Абзал- ай баспасы, 2013. – 640 б.
8 8.Потебня А.А. Теоретическая поэтика. – М.: Высшая школа, 1990. – 344 c.
9 9.Қабдолов З. Сөз өнері. – Алматы: Қазақ университеті, 1992. – 352 б.
10 10.Жұмалиев Қ. Әдебиет теориясы. – Алматы: Қазақтың мемлекеттік оқу-педагогика баспасы, 1960. – 244 б.
11 11.Балақаев М. Қазақ тілі мәдениетінің мәселелері. – Алматы:
Қазақстан, 1965. – 187 б.
12 12.Сыздық Р. Сөз құдіреті. – Алматы: Санат, 1997. – 224 б.
13 13.Ковалев В.П. Выразительные средства художественной речи: Пособие для учителя. – К.: Рад. шк., 1985. – 136 c.
14 14.Қоңыров Т. Қазақ теңеулері. – Алматы: Алаш, 2005. – 511 б.
15 15.Хасанов Б. Қазақ тілінде сөздердің метафоралы қолданылуы.
– Алматы, 1966. – 207 б.
16 16.Жанпейісов Е. Қазақ прозасының тілі. – Алматы, 1968. – 268 б.

1 1.Shalabay B. Qazaq tіlіnіng sti’’li’’sti’’kasi’. Oqw qurali’. – Almati’: Respwbli’’kali’q oqwli’q baspa ortali’ghi’, 2006. – 304 b.
2 2.Aristotel’. Poetika. Sochineniya: V 4-h t. – M: Mysl’, 1983. – T. 4. – 830 s.
3 3.Arnol’d I.V. Stilistika sovremennogo angliyskogo yazyka (Stilistika dekodirovaniya). – L., 1981. – 300 s.
4 4.Savova M.R. Vyrazitel’nost’ // Pedagogicheskoe rechevedenie: Slovar’-spravochnik. – M., 1998. – 250 s.
5 5.Fedorov A.V. Ocherki obschey i sopostavitel’noy stilistiki. – M., 1971. – 196 s.
6 6.Ahmetov Z. A’debi’’ettanw termi’’nderіnіng so’zdіgі. – Almati’: Ana tіlі, 1996. – 240 b.
7 7.Baytursi’nov A. Qazaq tіl bіlіmіnіng ma’selelerі. – Almati’: Abzal-ay baspasi’, 2013. – 640 b.
8 8.Potebnya A.A. Teoreticheskaya poetika. – M.: Vysshaya shkola, 1990. – 344 c.
9 9.Qabdolov Z. So’z o’nerі. – Almati’: Qazaq wni’’versi’’tetі, 1992. – 352 b.
10 10.Jumali’’ev Q. A’debi’’et teori’’yasi’. – Almati’: Qazaqti’ng memlekettіk oqw-pedagogi’’ka baspasi’, 1960. – 244 b.
11 11.Balaqaev M. Qazaq tіlі ma’deni’’etіnіng ma’selelerі. – Almati’: Qazaqstan, 1965. – 187 b.
12 12.Si’zdi’q R. So’z qudіretі. – Almati’: Sanat, 1997. – 224 b.
13 13.Kovalev V.P. Vyrazitel’nye sredstva hudozhestvennoy rechi: Posobie dlya uchitelya. – K.: Rad. shk., 1985. – 136 c.
14 14.Qongi’rov T. Qazaq tengewlerі. – Almati’: Alash, 2005. – 511 b.
15 15.Hasanov B. Qazaq tіlіnde so’zderdіng metaforali’ qoldani’lwi’. – Almati’, 1966. – 207 b.
16 16.Janpeyіsov E. Qazaq prozasi’ni’ng tіlі. – Almati’, 1968. – 268 b.