Манипулятивті дискурсын автоматты диагностикалау (орыс тілді интернет жарияланымдар корпусы материалында)
DOI:
https://doi.org/10.26577/EJPh.2020.v180.i4.ph16Аннотация
Мақалада медиа дискурстың манипулятивтілігі және оны машиналық оқытуды қолдану арқылы тану мәселесі қарастырылады. Қазіргі заманғы бұқаралық ақпарат құралдарының дискурсы көңіл-күйі мен мінез-құлқына психологиялық-ақпараттық әсер етуі мүмкін, белгілі бір көзқарастарды, құндылықтарды, дүниетанымдар мен дүниетанымдарды қалыптастыратын бұқаралық оқырманға арналған. Ақпараттық технологиялардың қарқынды дамуына және ақпараттық интернет-контенттің минут сайын толықтырылуына байланысты осындай ақпараттық ықпал ету тәуекелдері мен қаупі едәуір артады. Осыған байланысты манипуляциялық әлеуеті бар және бұқаралық сананың медиаманипуляциясын қамтамасыз ете алатын, жарияланған электрондық тест ақпаратын тез, автоматты түрде анықтаудың шұғыл қажеттілігі өзекті болып табылады. Бұқаралық ақпарат құралдарының дискурсының манипулятивтік құбылысы, тілдік және тілден тыс фактілерді біріктіретін күрделі құбылыс. Машиналық оқыту жарияланымдарының манипулятивтілігін одан әрі компьютерлік диагностикалау аспектісінде манипулятивтілік ұғымын түсіну қалыптасады, онда манипулятивті, «жасырын» және күңгірт мазмұнды тілдік бейнелеуге, сондай-ақ мәтіндердің үлкен массивтерін машиналық өңдеу контексінде манипуляциялық мәтін құрылымының біркелкілігін түсінуге баса назар аударылады. Манипулятивтіліктің осы тұжырымдамасына сәйкес алғаш рет лингвист-сарапшылардың өздері 10000 мәтін корпусынан таңдап алған 1000 жарияланымға лингвистикалық және дискурсивті талдау жасау арқылы қазақстандық орыс тілді интернет-жарияланымдардың манипулятивтілігінің сөйлеу және тілдік индикаторлары анықталды.
