“Көроғлы” және “Манас” эпостарындағы әскери тақырып пен төрт апат (түпкі негіздері)

Аннотация

Батырлық эпизодтарға бай көптеген фольклор үлгілері әзірбайжан мен қырғыз халықтарының тарих беттерінде өшпес із қалдырды. Олар халықтардың жадында сақталған және тарихта ең көне шежіре ретінде ұрпақтан-ұрпаққа жалғасқан және халық жиын-тойларында үлкен ынтамен орындалады. Біздің ата-бабаларымыздың көрсеткен ерлігі мен батылдығы “Көроғлы” және “Манас” эпостарында өшпес із қалдырды. Екі халықтың соғыстары мен қарсыласу тарихы осы батырлық эпостарда мифологиялық және семантикалық деңгейде көрінеді. Бұл эпостарда отқа, суға, ауаға және жерге сенім бар. Көроғлы мен Манас ежелгі түркілердің жоғары руханилығы мен олардың ойлау тәсілдерін шебер қолдана отырып, өздерінің барлық қаһармандық күштері мен өмірлік энергияларын салады. Бұл тұрғыда от, су, ауа және жер элементтері бізге “Көроғлы” мен “Манаста” көрсетілген эпостар мен әскери тарихтың қаһармандық рухын ашуға көмектеседі. Мақалада әскери тақырыптағы поэтика мен “Көроғлы” және “Манас” эпостарындағы төрт элемент талданады. Бұл дастандар өздерінің жоғары шеберлігінің арқасында әлемдік шедеврлер тізімінен өзінің лайықты орнын алады. “Манас” – қырғыз халқының өз тәуелсіздігі мен бостандығы, әділеттілігі мен бақытты өмірі үшін ғасырлар бойғы күресінің ең толық және кең көркем көрінісі. “Манас” эпосының поэтикалық әлемі өте бай және алуан түрлі. “Көроғлы” – Әзірбайжан ауыз әдебиетінің інжу-маржаны. Халық эпосы басқа халық поэзиясының түрлерімен салыстырғанда өзіндік ерекше көркемдік жүйеге ие.