Тәуелсіздік кезеңіндегі Қазақстанның ұйғыр әдебиетінің көркемдік және эстетикалық қайта құрылуы

Аннотация

Тәуелсіздік кезеңіндегі Қазақстан ұйғыр әдебиеті бір-бірімен өзара байланысты екі көркемдік және эстетикалық трансформациалдық қайта құрудың әдеби формалары аясында дамып келеді. Онда халықтың тарихи-мәдени тәжірибесі, олардың әдет-ғұрпы, фольклоры мен жазба дәстүрлері айқын көрінеді. Сонымен қатар, оған ішкі үрдістер және тәсілдер әсер етіп тұрады. Қазақстанның және әлемнің әртүрлі ұлттық мәдениеттерімен өзара байланыстарға түседі. Бұл көпвекторлы қазақстандық қоғамда болып жатқан көркем және мәдени қайта құрудың мүлдем басқа кезеңі екенін айқындайды. Ұйғыр жазушылары жаңа қоғамдық-саяси реалдықты және оның бұрынғы ұйғыр совет әдебиетінен айтарлықтай ерекшелендіретін көрнекі және эстетикалық шындықты түсінеді. Бір жағынан, олар Қазақстанның жаңа әдеби полифониясына (аудармалар, өзара аудармалар және әдеби байланыстар) қатысады. Бұл арнайы екілік дәрежедегі ұлттық мәдениеттің қалыптасуына әкеліп соғады және тұтастай алғанда көп мәдениетті әдеби дәстүрге алып келеді. Атап айтқанда, қазақ-ұйғыр, түрік-ұйғыр, орыс-ұйғыр, белорус-ұйғыр т.б. Екінші жағынан, қазіргі әдебиет қоғамды эстетикалық танудың әртүрлі әдістеріне объективті түрде көшуде. Жаңа әдеби ағымдар, мұхитты бейнелеудің тағы басқа жаңа әдістері пайда бола бастады.