"Алма ағашы" дендронимі Б.М. Канапьяновтың әлемнің поэтикалық бейнесін бейнелеу құралы ретінде

Аннотация

Б.М. Канапьяновтың поэтикалық мәтіндеріндегі алма / алма дендронимі-автор әлемінің поэтикалық бейнесін бейнелеудің жарқын құралы. Бұл мақалада "алма ағашы"компоненті - дендроним арқылы ақын әлемінің поэтикалық бейнесін бейнелеудің ассоциативті-бейнелі деңгейін ұсыну мақсаты қойылған. Жұмыстың өзектілігі Б.М. Канапьяновтың поэтикалық шығармашылығындағы "алма ағашы" дендронимінің тропикалық қолданылуы туралы зерттеудің болмауына байланысты. Талдау оппозиция аспектісінде "әмбебап – жеке" жүзеге асырылады, біз оны тұрақты, жалпы поэтикалық тілде қайталанатын және авторлық идиостилдің ерекшелігін көрсететін деп түсінеміз. Жұмыстың практикалық маңыздылығы мақалада баяндалған материалдарды Қазақстанның қазіргі заманғы әдебиетін зерттеу бойынша семинарлық және дәрістік сабақтарда пайдалануға болатындығымен байланысты.

Б.М. Канапьяновтың көркемдік әлемін қарастыра отырып, оның негізінде шындықты шығармашылық өңдеу, біз имплицитті мағыналарды өзектендіреміз, ақынның "алма/ алма"дендронимімен байланысы бар ассоциативті ойларының бағытын қайта құрамыз.

Жұмыста көркем мәтінде "дендронимді" қолдану туралы бірқатар теориялық еңбектерге шолу жасауға ерекше назар аударылады. Жұмыстың құндылығы - Б. М. Канапьяновтың көркемдік әлемін ашуға тырысу, оның дүниетанымының ерекшелігі және шындықты компонент-алма/ алма дендронимі арқылы шығармашылық өңдеу. Мақалада біз әмбебап (қайталанатын) деп белгілейтін алма ағашымен байланысты тұрақты әлеуметтік ассоциациялар ғана емес, сонымен қатар автордың дүниетанымын, идеостил Б.М. Канапьяновтың ерекшеліктерін көрсететін жеке тұлғалар анықталды.

Түйінді сөздер: әлемнің поэтикалық бейнесі, образ, дендроним, бейнелеу.