Тіл үйренушілерге қазақ мәтіндерін бейімдеу: бейімдеу әдістерін қолдану

Аннотация

Тілді тиімді үйрену үшін мәтіндерді бейімдеудің жалпыға бірдей танылған маңыздылығына
қарамастан, қазақ лингвистикасында жүйелі зерттеулер мен қалыптасқан әдістер жетіспейтіні
анық. Кейбір ғалымдар үйренушілерді қолдау үшін жеңілдетілген мәтіндерді әзірлеуді жақтаса
да, бұл үшін жан-жақты нұсқаулықтар мен құралдар жетіспейді, нәтижесінде қарама-қайшы
тәжірибелер мен нәтижелер пайда болады. Бұл зерттеу әдебиеттерді жүйелі түрде шолу арқылы
шет тілін оқытуда бейімделген мәтіндерді қолданудың маңыздылығын атап өтуге бағытталған.
Осыдан кейін зерттеу мәтінді бейімдеудің негізгі тенденциялары мен әдістерін анықтайды,
мәтінді жеңілдету моделіне ерекше назар аударылады. Қазақ мәтіндерін бейімдеу бойынша
тереңдетілген зерттеулердің болмауына байланысты зерттеуде қарастырылған бейімдеу әдістерін
қазақ мәтіндеріне қолдану үшін синтездеу және талдау әдістері қолданылады. Зерттеудің
практикалық бөлігінде авторлар мәтінді жеңілдету моделін пайдалана отырып, қазақ тіліндегі
түпнұсқа публицистикалық және ғылыми мәтіндерді бейімдеді. Бұл процесс стандартталған
тәжірибелердің болмауына байланысты мәселелерге қарамастан бейімделу әдістерін қалай
тиімді енгізуге болатынын көрсету үшін егжей-тегжейлі сипатталған. Алынған нәтижелер тілдік
білім беруді жақсарту және қазақ тілін оқыту саласындағы болашақ зерттеулер мен әзірлемелер
үшін ақпарат беру мақсатында мәтіндерді бейімдеу үшін құрылымдық база құру қажеттігін
көрсетеді.
Түйін сөздер: мәтін, аутенттілік, бейімдеу, бейімделген мәтіндер, шет тілі.