Проблемы герменевтики и образная система мемуарно-автобиографической литературы. Герменевтика мәселелері және мемуарлық-автобиографиялық әдебиеттің бейнелік жүйесі.
21 21
Ключевые слова:
герменевтика, смысловой код, портрет, система художественных приемов, литературные воспоминания, мағыналық код, көркемдік тәсілдер жүйесі, әдеби еске түсірулер,Аннотация
Проблемы герменевтики – одна из вечных проблем филологической науки. Изучение портрета как функции повествования в литературных мемуарах дает основание рассматривать его не только как элемент художественного образа персонажа, как способ выражения авторской оценки изображаемого, но и как мотив, из которого вырастает сюжетная ситуация воспоминания. Индивидуальная неповторимость и уникальность личного впечатления автора мемуаров окажется важнейшим аргументом для создания собственной концепции характера портретируемого и обозначит «условия» формирования нового жанра - литературного портрета. В русской литературе второй половины XIX века это новый жанр, он свидетельствует о расширении приемов создания образа, синтезирующего документальное и художественное, биографическое и автобиографическое начала. Сам факт его рождения свидетельствует о плодотворности традиции «портретирования», выработанной в жанрах очерка, романа, произведениях мемуарно-биографической прозы и создавшей условия для формирования нового жанра. Изучение портрета как функции повествования в литературных мемуарах следует рассматривать не только как элемент художественного образа персонажа, как способ выражения авторской оценки изображаемого, но и как мотив, из которого вырастает сюжетная ситуация воспоминания. Индивидуальная неповторимость и уникальность личного впечатления автора мемуаров окажется важнейшим аргументом для создания собственной концепции характера портретируемого и обозначит «условия» формирования нового жанра - литературного портрета. Герменевтика мәселелері – филология ғылымының ежелден келе жатқан мәселелерінің бірі. Портреттің әдеби мемуарлардағы әңгімелеу функциясына байланысты зерттеу оны тек кейіпкердің көркем бейнесінің элементі ретінде ғана емес, авторлық бағалауды жеткізу жолдары мен еске алудың сюжетік арқауы болатын себеп ретінде қарастыруға негіз болып табылады. Мемуарлар авторының ой әсерлері жеке ерекшеліктері мен бірегейлігіне портреттелушінің мінез-құлқының өзіндік концепциясын жасаудағы басты дәлел ретінде және жаңа жанр – әдебиеттік портретті жасаудың «шарттарын» құрастырудың жолдарын анықтаушы да болады. XIX ғасырдың екінші жартысындағы орыс әдебиетінде бұл жаңа қалыптасқан жанр, әдеби, биографиялық, автобиографиялық, деректі бастамалар образдарды жасау жолдарының әдіс-тәсілдерін кеңейту мен жинақтаушылық рөлін атқарады. Жаңа жанр қалыптасуының шарттары оның очерк, роман, мемуарлық – биографиялық жанрлардағы туындау фактісінің өзі «портреттеу» дәстүрінің маңыздылығына куә болады. Портреттің әдеби мемуарлардағы әңгімелеу функциясына байланысты зерттеу оны тек кейіпкердің көркем бейнесінің элементі ретінде ғана емес, авторлық бағалауды жеткізу жолдары мен еске алудың сюжетік арқауы болатын себеп ретінде қарастыру қажет. Мемуарлар авторының ой әсерлері жеке ерекшеліктері мен бірегейлігіне портреттелушінің мінез-құлқының өзіндік концепциясын жасаудағы басты дәлел ретінде және жаңа жанр – әдебиеттік портретті жасаудың «шарттарын» құрастырудың жолдарын анықтаушы да болады.Библиографические ссылки
1 Шлейермахер Ф., Гадамер Х. Г. Герменевтика. – М., 1959.
2 Хайдеггер М. Разговор на проселочной дороге. Избранные статьи позднего периода творчества. – М.: Высшая школа,1991.
3 Хейзинга Й. Человек играющий. В тени завтрашнего дня. – М., 1992.
4 Рикер П. Герменевтика и психоанализ / П. Рикер. Герменевтика и психоанализ. Религия и вера/Примеч.И.С.Вдовина, – М.:Искусство,1996.
5 Леонтьев А.Н. Психология образа // Вестник Моск. ун-та. – Сер. 14. Психология. – 1979. – № 2. – С. 3-13.
6 Лурия А.Р. Язык и сознание. – М.: Изд-во МГУ, 1979. – 319 с.
7 Барт Р. Избранные работы: Семиотика. Поэтика. Пер. с фр. / Сост., общ. ред. и вступ. статья К. Косикова. – М, 1989. –615 с.
8 Ильин И.П. Двойной код // Современное зарубежное литературоведение (страны Западной Европы и США): концепции, школы, термины. – М.: Интрада, 1999. – С. 193-196.
9 Короленко В.Г. Собр. соч.: В 10 т. – М., 1955. – С. 8.
10 Григорович Д.В. Литературные воспоминания. – М., 1987. – С. 46.
11 Лесков Н.С. Собр.: В 11 т. – М., 1958.
2 Хайдеггер М. Разговор на проселочной дороге. Избранные статьи позднего периода творчества. – М.: Высшая школа,1991.
3 Хейзинга Й. Человек играющий. В тени завтрашнего дня. – М., 1992.
4 Рикер П. Герменевтика и психоанализ / П. Рикер. Герменевтика и психоанализ. Религия и вера/Примеч.И.С.Вдовина, – М.:Искусство,1996.
5 Леонтьев А.Н. Психология образа // Вестник Моск. ун-та. – Сер. 14. Психология. – 1979. – № 2. – С. 3-13.
6 Лурия А.Р. Язык и сознание. – М.: Изд-во МГУ, 1979. – 319 с.
7 Барт Р. Избранные работы: Семиотика. Поэтика. Пер. с фр. / Сост., общ. ред. и вступ. статья К. Косикова. – М, 1989. –615 с.
8 Ильин И.П. Двойной код // Современное зарубежное литературоведение (страны Западной Европы и США): концепции, школы, термины. – М.: Интрада, 1999. – С. 193-196.
9 Короленко В.Г. Собр. соч.: В 10 т. – М., 1955. – С. 8.
10 Григорович Д.В. Литературные воспоминания. – М., 1987. – С. 46.
11 Лесков Н.С. Собр.: В 11 т. – М., 1958.
Загрузки
Как цитировать
Bazylova, B. K. (2015). Проблемы герменевтики и образная система мемуарно-автобиографической литературы. Герменевтика мәселелері және мемуарлық-автобиографиялық әдебиеттің бейнелік жүйесі. Вестник КазНУ. Серия филологическая, 148(2). извлечено от https://philart.kaznu.kz/index.php/1-FIL/article/view/218
Выпуск
Раздел
Литературоведение
