Мемуарлық-өмірбаяндық прозадағы деректік және көркем бастама
Keywords:
деректік және көркем бастама, пушкиндік мәтін, баяндау тәсілі, дербес мәтін.Abstract
Мақалада Тургеневтің «Плетневтің үйіндегі әдеби кеш» очеркі қарастырылады. Қарастырылып отырған очерктегі Пушкиннің есімі мәтін қаланған өзінше бір іргетас болып табылады, яғни біздің қабылдауымызда өзгерістер енгізуге қабілетті мәтіннің шекарасы кеңейе түседі. Аталмыш өзгерістің жолы – деректік шындықтан көркем шындыққа дейін. «Дербес мәтінді» ажыратуға Пушкин өмірбаянының деректерін Тургенев-мемуаршының «оқуының» ерекше түрі негіз болады. Пушкин мәтіні бұл жағдайда көркем мәтін ретінде қайта қалпына келтіріліп, ақынның сол уақытта жазған шығармаларын талдаумен арақатынасы белгілінеді. Тургенев ақын өмірінің соңғы айларының өмірбаяндық деректерін өзінің жаңа бастап жүрген жазушы өмірбаянымен арақатынасын белгілейді. Баяндаудың тап осы қағидаты жазушының мемуарлық очеркін сипаттайды және сондықтан өмірбаяндық сипаттағы мәтіндердің ішкі қосылуынтүсіндіру үшін негіз бола алады. Жазушы мемуарлық очерктер топтамасын жазуды ойластыра жүріп, онда заманның субъективті бағасын беруге тырысты. Алайда естелікке «Пушкиндік мәтінін» енгізу 60-жылдардағы әдебиетте Пушкин дәстүрінің рөлін көрсетіп қана қоймай, очеркке мағыналық аяқтамдылық бере отырып, сюжетті құрайды.References
1.1. Гаспаров М.Л. Светоний и его книга // Гай Светоний Транквилл. Жизнь двенадцати цезарей. – М.: Правда, 1991.
2.2. Шатин Ю.В. «Пушкинский текст» как объект культурной
коммуникации. – Новосибирск, 2000.
3.3. Тургенев И.С. Собр.соч.: В 12 т. – М., 1954.
4.4. Пушкин А.С. Полн.собр.соч.: в 10 т. Т.8. – М.-Л., 1951.
1.1. Gasparov M.L. Svetonij i ego kniga // Gaj Svetonij Trankvill. Zhizn’ dvenadcati cezarej. – M.: Pravda, 1991.
2.2. Shatin Ju.V. «Pushkinskij tekst» kak ob#ekt kul’turnoj kommunikacii. – Novosibirsk, 2000.
3.3. Turgenev I.S. Sobr.soch.: V 12 t. – M., 1954.
4.4. Pushkin A.S. Poln.sobr.soch.: v 10 t. T.8. – M.-L., 1951.
2.2. Шатин Ю.В. «Пушкинский текст» как объект культурной
коммуникации. – Новосибирск, 2000.
3.3. Тургенев И.С. Собр.соч.: В 12 т. – М., 1954.
4.4. Пушкин А.С. Полн.собр.соч.: в 10 т. Т.8. – М.-Л., 1951.
1.1. Gasparov M.L. Svetonij i ego kniga // Gaj Svetonij Trankvill. Zhizn’ dvenadcati cezarej. – M.: Pravda, 1991.
2.2. Shatin Ju.V. «Pushkinskij tekst» kak ob#ekt kul’turnoj kommunikacii. – Novosibirsk, 2000.
3.3. Turgenev I.S. Sobr.soch.: V 12 t. – M., 1954.
4.4. Pushkin A.S. Poln.sobr.soch.: v 10 t. T.8. – M.-L., 1951.
How to Cite
Базылова, Б. К. (2016). Мемуарлық-өмірбаяндық прозадағы деректік және көркем бастама. Eurasian Journal of Philology: Science and Education, 156(4). Retrieved from https://philart.kaznu.kz/index.php/1-FIL/article/view/1466
Issue
Section
Literary Critisim
