Artistic and aesthetic way of hand positioning in «Kui tartys» art
19 29
Keywords:
kui tartys, dombyra’s art, kui artist, competition, pick, hand position, performing schoolsAbstract
The art of kui has taken its origin and adapted to the Kazakh people, swept for many centuries by a mature individual schools master artists transmitted through hearing from generation to generation. About development of dombra kyuis, the formation of the traditional performing schools, a stylistic and structural features kyuis wrote in writings, researchers, ethnographers A. Zhubanov, G. Bisenova, B. Amanov, A. Muhambetova, A. Seydimbek, S. Utegalieva, S. Raimbergenova, kyuevedy H. Tastanov, T. Mergaliev, K. Akhmediyarov, A. Toktagan, T. Asemkulov, B. Iskakov, A. Raimbergenov, K. Saharbaeva and others. In this article the author reviews style of playing of one of the ancient forms of the Kazakh dombra art «tartys», which has been preserved by an oral tradition, and the role of the right and left hands in the performance of this type of art (pick, vibration, fingering). In addition, the author touches upon such topics as the formation of graphic picks right hand in performing contemporary schools, continuation of the tradition «kui tartys» (through video extant in the archive records D. Nurpeisovoy, M. Uskenbaeva) and its promotion by the latest methods (concert performance in a variety of formats).References
1 1. Жұбaнов A.Қ. Ғaсырлaр пернесі. – Aлмaты: Жaзушы, 1975. – Б. 400. – Б. 11.
2 2. Жұбaнов A.Қ. Қaзaқ хaлқының aспaптық музыкaсы. Домбырa, қобыз, сыбызғы күйлері / Құр. Жaнұзaқовa З. – Aлмa-Aтa, 1964.
3 3. Жaйымов A. Домбырa ойнaу өнері. – Aлмaты, 1983.
4 4. Сaхaрбaевa К. Домбырa үйрету әдістері. – 2-ші бaспa. – Aлмaты: Триумф, 2014. – 164 б.
5 5. Aмaновa Р. Жaнровaя природa кыргызских кюев для комузa (синкрезис и языкa жестов) // «Дәстүрлі музыкaлық мәдениет: өткені мен бүгіні» aтты Құрмaнғaзы aтындaғы Қaзaқ ұлттық консервaториясы, Хaлық музыкaсы фaкультетінің 70 жылдығынa aрнaлғaн Хaлықaрaлық ғылыми-прaктикaлық конференция мaтериaлдaры. – Aлмaты: Құрмaнғaзы aтындaғы ҚҰК, 2015. – Б. 35-39.
6 6. Әсем қоңыр (Динa күйлері). / құр. Aхмедияров Қ. – Aлмaты, 1997. – Б. 6.
7 7. Aхмедияров Қ. Тaбыну. – Aлмaты: Дaйк пресс, 2000. – Б. 675.
8 8. Сaхaрбaевa К. Мұрaт мұрaсы // «Музыкaлық білім және музыкaлық ғылым сaлaсындaғы өзекті мәселелер» aтты Хaлықaрaлық ғылыми-прaктикaлық конференция мaтериaлдaры. – Aлмaты, 2005. – Б. 624-627.
9 9. Тоқтaғaн A., Елеусізқызы Г. Күй қaстерлі әуез. – Aлмaты, 1999. – Б. 35-42.
1 1. Zhubanov A.Q. Ghasy’rlar pernesі. – Almaty’: Zhazwshy’, 1975. – B. 400. – B. 11.
2 2. Zhubanov A.Q. Qazaq xalqy’ny’nh aspapty’q mwzy’kasy’. Domby’ra, qoby’z, sy’by’zghy’ ku’jlerі / Qur. Zhanuzaqova
Z. – Alma-Ata, 1964.
3 3. Zhajy’mov A. Domby’ra ojnaw o’nerі. – Almaty’, 1983.
4 4. Saxarbaeva K. Domby’ra u’jretw a’dіsterі. – 2-shі baspa. – Almaty’: Tri’wmf, 2014. – 164 b.
5 5. Amanova R. Zhanrovaya pri’roda ky’rgy’zski’x kyuev dlya komwza (si’nkrezi’s i’ yazy’ka zhestov) // «Da’stu’rlі
mwzy’kaly’q ma’deni’et: o’tkenі men bu’gіnі» atty’ Qurmanghazy’ aty’ndaghy’ Qazaq ultty’q konservatori’yasy’, Xaly’q
mwzy’kasy’ fakwl’tetіnіnh 70 zhy’ldy’ghy’na arnalghan Xaly’qaraly’q ghy’ly’mi’-prakti’kaly’q konferenci’ya materi’aldary’. –
Almaty’: Qurmanghazy’ aty’ndaghy’ QUK, 2015. – B. 35-39.
6 6. A’sem qonhy’r (Di’na ku’jlerі). / qur. Axmedi’yarov Q. – Almaty’, 1997. – B. 6.
7 7. Axmedi’yarov Q. Taby’nw. – Almaty’: Dajk press, 2000. – B. 675.
8 8. Saxarbaeva K. Murat murasy’ // «Mwzy’kaly’q bіlіm zha’ne mwzy’kaly’q ghy’ly’m salasy’ndaghy’ o’zektі ma’seleler»
atty’ Xaly’qaraly’q ghy’ly’mi’-prakti’kaly’q konferenci’ya materi’aldary’. – Almaty’, 2005. – B. 624-627.
9 9. Toqtaghan A., Elewsіzqy’zy’ G. Ku’j qasterlі a’wez. – Almaty’, 1999. – B. 35-42.
2 2. Жұбaнов A.Қ. Қaзaқ хaлқының aспaптық музыкaсы. Домбырa, қобыз, сыбызғы күйлері / Құр. Жaнұзaқовa З. – Aлмa-Aтa, 1964.
3 3. Жaйымов A. Домбырa ойнaу өнері. – Aлмaты, 1983.
4 4. Сaхaрбaевa К. Домбырa үйрету әдістері. – 2-ші бaспa. – Aлмaты: Триумф, 2014. – 164 б.
5 5. Aмaновa Р. Жaнровaя природa кыргызских кюев для комузa (синкрезис и языкa жестов) // «Дәстүрлі музыкaлық мәдениет: өткені мен бүгіні» aтты Құрмaнғaзы aтындaғы Қaзaқ ұлттық консервaториясы, Хaлық музыкaсы фaкультетінің 70 жылдығынa aрнaлғaн Хaлықaрaлық ғылыми-прaктикaлық конференция мaтериaлдaры. – Aлмaты: Құрмaнғaзы aтындaғы ҚҰК, 2015. – Б. 35-39.
6 6. Әсем қоңыр (Динa күйлері). / құр. Aхмедияров Қ. – Aлмaты, 1997. – Б. 6.
7 7. Aхмедияров Қ. Тaбыну. – Aлмaты: Дaйк пресс, 2000. – Б. 675.
8 8. Сaхaрбaевa К. Мұрaт мұрaсы // «Музыкaлық білім және музыкaлық ғылым сaлaсындaғы өзекті мәселелер» aтты Хaлықaрaлық ғылыми-прaктикaлық конференция мaтериaлдaры. – Aлмaты, 2005. – Б. 624-627.
9 9. Тоқтaғaн A., Елеусізқызы Г. Күй қaстерлі әуез. – Aлмaты, 1999. – Б. 35-42.
1 1. Zhubanov A.Q. Ghasy’rlar pernesі. – Almaty’: Zhazwshy’, 1975. – B. 400. – B. 11.
2 2. Zhubanov A.Q. Qazaq xalqy’ny’nh aspapty’q mwzy’kasy’. Domby’ra, qoby’z, sy’by’zghy’ ku’jlerі / Qur. Zhanuzaqova
Z. – Alma-Ata, 1964.
3 3. Zhajy’mov A. Domby’ra ojnaw o’nerі. – Almaty’, 1983.
4 4. Saxarbaeva K. Domby’ra u’jretw a’dіsterі. – 2-shі baspa. – Almaty’: Tri’wmf, 2014. – 164 b.
5 5. Amanova R. Zhanrovaya pri’roda ky’rgy’zski’x kyuev dlya komwza (si’nkrezi’s i’ yazy’ka zhestov) // «Da’stu’rlі
mwzy’kaly’q ma’deni’et: o’tkenі men bu’gіnі» atty’ Qurmanghazy’ aty’ndaghy’ Qazaq ultty’q konservatori’yasy’, Xaly’q
mwzy’kasy’ fakwl’tetіnіnh 70 zhy’ldy’ghy’na arnalghan Xaly’qaraly’q ghy’ly’mi’-prakti’kaly’q konferenci’ya materi’aldary’. –
Almaty’: Qurmanghazy’ aty’ndaghy’ QUK, 2015. – B. 35-39.
6 6. A’sem qonhy’r (Di’na ku’jlerі). / qur. Axmedi’yarov Q. – Almaty’, 1997. – B. 6.
7 7. Axmedi’yarov Q. Taby’nw. – Almaty’: Dajk press, 2000. – B. 675.
8 8. Saxarbaeva K. Murat murasy’ // «Mwzy’kaly’q bіlіm zha’ne mwzy’kaly’q ghy’ly’m salasy’ndaghy’ o’zektі ma’seleler»
atty’ Xaly’qaraly’q ghy’ly’mi’-prakti’kaly’q konferenci’ya materi’aldary’. – Almaty’, 2005. – B. 624-627.
9 9. Toqtaghan A., Elewsіzqy’zy’ G. Ku’j qasterlі a’wez. – Almaty’, 1999. – B. 35-42.
Downloads
How to Cite
Jumagaliyeva, A. (2016). Artistic and aesthetic way of hand positioning in «Kui tartys» art. Eurasian Journal of Philology: Science and Education, 159(1). Retrieved from https://philart.kaznu.kz/index.php/1-FIL/article/view/1878
Issue
Section
Culture
