Potential possibilities of codification of neologisms in the modern Kazakh language...

Abstract

Мақалада қоғам дамуының нақты бір кезеңінде (1991-2020 жж.) қазақ әдеби тілінде пайда болған жаңа сөздердің қалыптануы мен нормалануы үдерістеріне жаңа сөздердің коммуникативті тілдік кеңістікте таралуына қарай кешенді талдау жүргізілді. Мақала авторлары неологизмдердің кодификациясы туралы түсінікті Қазақстандағы тіл саясатының тұжырымдамалары негізінде қарастырады. Осы уақыт аралығында тілдің дамуына саналы түрде араласуды жүзеге асырудың практикасы контексінде талдауға алғаш рет ұмтылыстар жасалды. Авторлар жаңа сөздердің кодификациясы атты ұғымға ғылыми анықтама береді, әрі оны тіл саясатының негізі ретінде сипаттайды. Интернеттің дамуы және әлемдік ақпараттың толассыз енуі, әсіресе, соңғы ширек ғасыр көлемінде ерекше орын алды. Осы уақыт аралығында пайда болған жаңа сөздердің қалыптануы мен нормалану үдерістерін ғылыми-практикалық тұрғыдан жүйелеу, қорыту және негіздеу – Қазақстандағы тіл саясатының басым бағыттарының бірі екені сөзсіз. Тілдің лексикалық қорын жетілдіруге, жаңа тілдік бірліктерді бірізділендіру мен қалыптандыруға, қазақ тілінің ұлттық корпусын табысты түрде қалыптастыруға нақты үлес қосады, сондай-ақ білім алушылардың жаңа сөздерді меңгеруінің әдіснамалық негіздерін айқындау және бейіндік мектептер үшін әдістемелік жүйені әзірлеу қазақ тілін оқытудың әдіснамасын жетілдіру мен стандарттауға, қазақ тілінің қажеттілігін арттыруға ықпал етеді.

Түйін сөздер: қазіргі қазақ тілі, неологизмдер, лексикалық қор, қалыптану, тіл саясаты, қазақ неологиясы және неографиясы.