Обучение компрессии текста по специальности. Мамандық бойынша компрессия мәтінін оқыту.

Аннотация

Статья посвящена вопросу повышения эффективности чтения литературы по специальности. В частности, рассматриваются приемы содержательной и языковой компрессии текста как инструмента повышения качества чтения и как ключевое умение, которое необходимо сформировать при обучении чтению специальной литературы. Автором предлагается алгоритм действий по определению основной и дополнительной информации как на уровне текста, так и на уровне предложения: деление текста на смысловые части на основе ключевых слов; формулирование коммуникативной задачи каждой смысловой части; определение основной и дополнительную информации смысловой части; характеристика дополнительной информации смысловой части по содержанию; рассмотрение роли каждой смысловой части в пространстве всего текста; выявление возможности компрессии текста на уровне предложения и всего текста. Материалом для анализа являются аутентичные тексты по химии и экономике. Мақала мамандыққа сәйкес әдебиеттерді оқу тиімділігін көтеру мәселесіне арналған. Мәтіннің тілдік компрессиясы мен мазмұндық қабылдауын оқу сапасын көтеру мен арнайы әдебиетті оқу барысын ұйымдастыру тұрғысынан қарастыру. Авторға негізгі және қосымша ақпараттарды мәтін деңгейімен қатар сөйлем деңгейінде де алгоритм бойынша анықтау қарастырылады: мәтінді түйін сөздер негізінде мағыналық бөліктерге бөлу; әр мағыналық бөліктерді коммуникативтік мақсатын тұжырымдау; мағыналық бөліктің негізгі және қосымша ақпаратын анықтау; мағыналық бөліктің мазмұны бойынша қосымша ақпаратты сипаттау; мәтіндік кеңістікте әр мағыналық бөліктің рөлін қарастыру; мәтін және сөйлем деңгейінде мәтіннің компрессиялық мүмкіндігін анықтау. Талдау материалы ретінде химия және экономика бойынша түпнұсқалық мәтіндер алынады.