Пространственно-временная организация романа А. Жаксылыкова «Поющие камни». А. Жақсылықовтың «Сайрауық тастар» романының уақыт пен кеңістік құрылымы.

Аннотация

Статья посвящена исследованию проблемы хронотопа. Данная категория рассматривается на материале романа А.Ж. Жаксылыкова «Поющие камни». На основе анализа времени и пространс­ тва раскрываются особенности построения данного произведения. В статье проводится исследование сюжетной организации романа «Поющие камни». Большое внимание уделяется постижению эстетических взглядов писателя, его концепции ми­ра и человека. Раскрываются особенности представления А.Ж. Жаксылыкова о категориях време­ни и пространства. Выявляется национальное своеобразие концепции прозаика. Отмечается влияние национальной культуры, философских и религиозных воззрений ХХ столетия на творчество. Проводится детальный анализ пространственно-временного континуума романа, отличитель­ными особенностями которого являются условность, многомерность, иллюзорность. Указывается, что важнейшими составляющими хронотопа романа выступают сновидения, мифы. Выявляются основные свойства времени-пространства данного произведения. Раскрываются особенности построения индивидуально-авторской картины мира писателя. В данной статье исследуется природа категории времени-пространства, ее влияние на повествовательную структуру произведения. Раскрываются особенности функционирования хронотопа в романе. Анализируются основные типы времени-пространства, получившие отражение в произве­дении писателя. Большое внимание уделяется частным хронотопам героев романа. В статье раскрываются особенности пространственно-временной позиции персонажей произведения. Мақалада мекеншак мәселесі зерттеледі. Бұл категория А. Жақсылықовтың «Сайрауық тастар» романында қарастырылады. Уақыт пен кеңістікті талдаудың негізінде осы шығарманың ерекшелігі ашылады. Мақалада жазушының эстетикалық көзқарасы мен әлем және адам концепциясына назар ауда­ рылады. А.Ж. Жақсылықовтың уақыт пен кеңістік туралы түсінігі ашылады. Прозаик концепциясы­ ның ұлттық ерекшелігі анықталады. Мақалада «Сайрауық тастар» романының уақыт пен кеңістік континуумы зерттеледі. Бұл шы­ ғармадағы мекеншақ категориясының негізгі ерекшеліктері анықталады. Жазушы әлемінің жекеавторлық көрініс құрылымының өзгешелігі ашылады. А.Ж. Жақсылықовтың шығармашылығына ұлттық мәдениет, философиялық пен діни көзқарастардың әсері анықталады. Романдағы уақыт пен кеңістік континуумы толық жете талданады және оның ерекше өзгешелік­ тері (шарттылық, елестетпелік) көрсетіледі. Роман мекеншақтың негізгі құрамдас бөліктері (түс кө­ру, миф) зерттеледі. Бұл шығармадағы уақыт пен кеңістік категорияларының негізгі ерекшеліктері анықталады. Жазушы әлемінің жеке-авторлық көрініс құрылымының өзгешілігі ашылады. Бұл мақалада уақыт пен кеңістік категорияларының табиғаты зерттеледі және шығарманың баяндау құрылысына уақыт пен кеңістік категорияларының әсері анықталады. Романдағы мекен­ шақтың қызметі ашылады. Жазушы шығармасындағы бейнеленген уақыт пен кеңістіктің негізгі типтері талданады. Мақалада роман кейіпкерінің жеке мекеншақтарына назар аударылады, олардың уақыт пен кеңістік позицияларындағы ерекшеліктері ашылады.