Көне түрік әдеби жырларына мәтіндік талдау
21 14
Кілттік сөздер:
ғұн, сақ тайпа, көне түрік, жазба ескерткіштер, Орхон, Күлтегін, Тоныкөк, құлпытас, түпнұсқа.Аннотация
Мақалада тасқа қашалып жазылған жазулар арқылы немесе археологиялық қазба жұмыстар нәтижесінде табылған құнды жәдігерлер негізінде қалыптасқан ата-баба тарихының зерттелуі айтылады. Әлемнің түкпір-түкпірінен келіп, тастағы жазулардың құпиясын ашуға атсалысқан еуропалық, ресейлік ғалымдар аталып, соның ішінде ұлттық ғалымдарымыздың еңбектері басты назарға алынады. Мақала ерекшелігі ежелгі дәуір құндылықтарының тек қазақ ғылымы үшін ғана маңыздылығын айтып қоймай, саяси билік тарапынан да ұрпақ тәрбиесі үшін рөлі елбасы сөздерімен дәлелді келтірілген. Сонымен бірге елімізге И. Тасмағанбетов бастауымен көшірмесі әкелінген Күлтегін ескерткіші, Түркі академиясының көптеген еңбектері атала келіп, қазақ ғалымдарының ежелгі жыр мәтінін аудару барысындағы әртүрлі нұсқалары беріледі. Қазақ ақындары мен ғалымдарының тарапынан аударылған ежелгі жыр оқиғасы әртүрлі сипат алса да, айтар ойға келгенде негіз біреу болғандықтан мазмұндық тұрғыдан мағыналас келеді. Дегенмен, мысалы ақын Қ.Мырзалиев жыр оқиғасын қазақтың бүгінгі өлең үлгісімен жырласа, ғалымдар әңгіме түрінде жалпы мағынасын аудару, жырға жоспар құру арқылы талдай түсіндіре аудару, қазіргі қазақ тілінің нормасына келтіріп жазып аудару, тармаққа бөліп аудару сияқты түрлері болғаны айтылады.Библиографиялық сілтемелер
1.1. Қыраубаева А. Ғасырлар мұрасы. – Алматы, 1989. – 102 б.
2.2. Қаржаубай C. Орхон мұралары. – Астана: Күлтегін баспасы,
2003. – 392 б.
3.3. Мырза Әли Қ. Күлтегін Тоныкөк: Ежелгі түркі рун жазбалары. – Алматы, 2001. – 144 б.
4.4. www. Turkacademigi.kz
References
1.1. Qi’rawbaeva A. Ghasi’rlar murasi’. – Almati’, 1989. – 102 b.
2.2. Qarjawbay C. Orhon muralari’. – Astana: Ku’ltegіn baspasi’, 2003. – 392 b.
3.3. Mi’rza A’li’’ Q. Ku’ltegіn Toni’ko’k: Ejelgі tu’rkі rwn jazbalari’. – Almati’, 2001. – 144 b.
4.4. www. Turkacademigi.kz
2.2. Қаржаубай C. Орхон мұралары. – Астана: Күлтегін баспасы,
2003. – 392 б.
3.3. Мырза Әли Қ. Күлтегін Тоныкөк: Ежелгі түркі рун жазбалары. – Алматы, 2001. – 144 б.
4.4. www. Turkacademigi.kz
References
1.1. Qi’rawbaeva A. Ghasi’rlar murasi’. – Almati’, 1989. – 102 b.
2.2. Qarjawbay C. Orhon muralari’. – Astana: Ku’ltegіn baspasi’, 2003. – 392 b.
3.3. Mi’rza A’li’’ Q. Ku’ltegіn Toni’ko’k: Ejelgі tu’rkі rwn jazbalari’. – Almati’, 2001. – 144 b.
4.4. www. Turkacademigi.kz
Жүктелулер
Как цитировать
Shagyrbayeva А. (2016). Көне түрік әдеби жырларына мәтіндік талдау. ҚазҰУ Хабаршысы. Филология сериясы, 155(3). вилучено із https://philart.kaznu.kz/index.php/1-FIL/article/view/1583
Шығарылым
Бөлім
Молодые авторы
