І. Есенберлиннің"Көшпенділер" трилогиясындағы мақал-мәтелдерді ағылшын және түрік тілдеріне аудару мәселесі

Аннотация

Бұл мақалада мақал-мәтелдер сияқты паремиологиялық бірліктерді аудару проблемасына қатысты аударма ғылымындағы заманауи тәсілдер қарастырылады. Зерттеу тақырыбы бойынша теориялық материалдарды шолу негізінде бұл мақала тарихи трилогиядан алынған паремиялар мысалында мақал-мәтелдерді аудару кезінде аударма шешімдерінің заңдылықтарын анықтауға бағытталған. І. Есенберлиннің "Көшпенділер" және оның түрік және ағылшын тілдеріне аударылуы, мақал-мәтелдерді транслатологияның жеке объектісі ретінде бөліп көрсету үшін критерийлерді айқындау, жіктеу әдісі арқылы зерттеу материалынан паремиологиялық бірліктерді жүйелеу және осы жіктеуге сүйене отырып, мақал-мәтелдерді аударудың оңтайлы тәсілдерін анықтау мәселелері де қарастырылған. Зерттеу барысында келесі әдістер қолданылды: жіктеу әдісі, салыстырмалы талдау, салыстырмалы талдау нәтижесінде алынған зерттеу материалдарының ұқсастықтары мен айырмашылықтарын жүйелеу үшін стратификация әдісі. Осы зерттеу нәтижелері бойынша зерттеу тақырыбына қатысты ғылыми жұмыстар үшін теориялық және практикалық маңызы бар гипотезалар тұжырымдалды және зерттеу нәтижелері семантика мен паремиология тұрғысынан көркем аударма саласындағы аударманың ең толық мәтінін қайта құру, аударма шешімдерінің сапасын бағалау үшін, сондай-ақ көркем аударма және салыстырмалы әдебиеттану саласындағы екі тілді сөздіктер, әдістемелік ұсыныстарды, оқулықтар мен практикумдарды құрастыру кезінде қолданылуы мүмкін.

Түйін сөздер: мақал-мәтелдер, паремияны аудару әдістері, салыстырмалы талдау, жіктеу әдісі, мәтіннің семантикалық бірлігі, мәтіннің құрылымдық байланысы