Қос тілді оқыту контексіндегі әлемнің метафоралық көрінісінің ерекшеліктері
DOI:
https://doi.org/10.26577/EJPh.2024.v194.i2.ph016Аннотация
Зерттеу метафораның мектеп оқушыларының эстетикалық қабылдауы мен когнитивті дамуындағы рөліне бағытталған. Метафора мектеп оқушыларының әлемді эстетикалық қабылдау мен түсінуді қалыптастыруда, олардың дамуы мен әлеуметтенуіне ықпал етуде маңызды рөл атқарады. Авторлар метафоралардың оқудағы, әлеуметтенудегі және балаларда құндылықтарды қалыптастырудағы маңыздылығын атап көрсетеді. Олар метафораларды, әсіресе қазақстандық авторлардың орыс тіліндегі шығармаларында жеткіліксіз зерттелуін көрсетеді. Бақыт Қайырбеков сияқты қос тілділердің шығармашылығы ерекше қызығушылық тудырады, олардың лирикасы түркі әдет-ғұрпын қазіргі санамен үйлестіреді. Жұмыста оның «Күнге қарай» («Навстречу солнцу») (2014) және «Су жолы» («Путь воды») 2018) жинақтарындағы лирикалық мәтіндеріндегі метафоралық ұғымдар талданып, олардың мектептегі дидактикалық материал ретіндегі әлеуеті анықталды. Билингв ақын әлемінің көркем бейнесін зерделеу қазақ мәдениеті мен дәстүрінің негізгі элементтерін анықтауға мүмкіндік береді. Талдау нәтижесінде ақын антропоморфты метафораларды қолданып, оларға ұлттық және жалпы мәдени тұжырымдамаларды енгізетіні анықталды. Қайырбеков мәтіндеріндегі метафоралар мен бейнелерді зерттеу оқушылардың әдебиетті талдау дағдыларын дамытуға негіз бола алады. Оның шығармашылығын зерттеу оқушылардың мәдени және метафоралық санасын кеңейтуге көмектеседі, оларға қазақ мәдениеті әлеміне енуге көмектеседі және олардың шығармашылық ойлауын дамытады.
Түйін сөздер: метафора, антропоморфтық метафора, әлемнің көркем бейнесі, қазақ мәдениеті, қос тілді білім беру.
