Америкалық мультимәдени әдебиетті аударуда лингвистикалық интерференцияның берілуі

Авторлар

  • А. Ислам Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті, Қазақстан, Алматы қ. https://orcid.org/0000-0002-8920-9294
  • Г. Кожбаева Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті, Қазақстан, Алматы қ. https://orcid.org/0000-0002-0451-5269
  • И. Ндяй Ольштындағы Вармин-Мазур университетіңің әдебиет институты, Польша, Ольштын https://orcid.org/0000-0003-3881-0474
  • Д. Розиева Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті, Қазақстан, Алматы қ. https://orcid.org/0000-0003-1581-9513

DOI:

https://doi.org/10.26577/EJPh.2024.v196.i4.ph5
        36 27

Аннотация

Зерттеу мәдени және тілдік плюрализімді көрсететін мәтіндерді аударудың аз зерттелген саласына бағытталған. Мақалада америкалық мультимәдени әдебиетіндегі кодтарды алмастыру, кодтарды араластыру және сөйлеудегі контаминация сынды лингвистикалық интерференцияларды көркем аудармада беру сияқты тәсілдері қарастырылады. Зерттеудің әдіснамалық негізі интерференция түрлерін анықтауға және кейіпкерлердің түпнұсқалығын және мәтіннің бастапқы құрылымын сақтау үшін әртүрлі аударма стратегияларының сәйкестігін анықтауға мүмкіндік беретін лингвомәдени талдау, кешенді іріктеу, аударма талдауы болып табылады. Тұтастай мәтіндегі аударма сәйкестіктері мен бастапқы мультимәдени туындыларда экспрессивті құрал ретінде интерференциялардың прагматикалық және стилистикалық функцияларында лингвомәдени талдау маңызды орын алады. Зерттеу нәтижелері параллельді аударма транслитерациясы, контекстік бейімдеу және өзгемәдениет элементтерін сақтау мен олардың мақсатты лингвомәдениетке бейімделуі арасындағы тепе-теңдікті қамтамасыз ететін басқа әдістер сияқты адаптивті аударма шешімдерінің маңыздылығын көрсетеді. Зерттеу нәтижелері көрсеткендей, тілді мәдениетпен ажырамас байланыста қарастыратын және лингвомәдени детерминацияланған элементтердің прагматикалық және стилистикалық қызметтерін лингвомәдениеттік талдауға негізделген аудармаға лингвомәдени көзқарас шет тілі мен мәдиниеті сақталуы арасындағы теңгерімді көзқарасты ұсынады және оны аударма тілінің тілі мен мәденметіне бейімдейді. Мақала көркем аударманың лингвомәдени аспектілерін саралауға және мәтінді аудару кезінде мәдени әртүрлілік пен шынайылықты сақтауға мүмкіндік беретін тәсілдерді әзірлеуге ықпал етеді, бұл әсіресе мәдени кеңістіктің жаһандануы жағдайында маңызды.

Түйін сөздер: лингвомәдени аударма, америкалық мультимәдени әдебиет, лингвистикалық интерференция, тіл кодының өзгеруі, қостілділік, форенизация, доместикация.

Авторлардың биографисы

А. Ислам, Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті, Қазақстан, Алматы қ.

Айбарша Ислам – филология ғылымдарының докторы, профессор, Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті (Қазақстан, Алматы қ., e-mail: aisha_ling@mail.ru);

Г. Кожбаева, Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті, Қазақстан, Алматы қ.

Гульбакыт Кожбаева (корреспондент автор) – PhD докторант, Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті (Қазақстан, Алматы қ., e-mail: gkozhbaeva@gmail.com);

И. Ндяй , Ольштындағы Вармин-Мазур университетіңің әдебиет институты, Польша, Ольштын

Анна Ивонна Ндяй – филология ғылымдарының докторы, профессор, Ольштындағы Вармин-Мазур университетіңің әдебиет институты (Польша, Ольштын, e-mail: anna.ndiaye@uwm.edu.pl);

Д. Розиева, Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті, Қазақстан, Алматы қ.

Дильфуза Розиева –PhD, қауымдастырылған профессор, Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті  (Қазақстан, Алматы қ., e-mail: rsdilfuza@mail.ru).

Жүктелулер

Как цитировать

Ислам, А., Кожбаева G., Ндяй I., & Розиева D. (2025). Америкалық мультимәдени әдебиетті аударуда лингвистикалық интерференцияның берілуі . ҚазҰУ Хабаршысы. Филология сериясы, 196(4), 56–67. https://doi.org/10.26577/EJPh.2024.v196.i4.ph5