Қазақ әдеби мәтіндеріне бейімдеу әдістерін қолдану

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.26577/EJPh202519829
        181 63

Аннотация

Бейімделген мәтіндер ағылшын тілін меңгеру деңгейі әртүрлі үйренушілер үшін жаһандық тіл ретінде ілгерілетуде маңызды рөл атқарады.Шетел тілін оқыту жағдайында бейімделген мәтіндердің маңызы зор. Олар мақсатты тілде еркін сөйлеуге қол жеткізу үшін баға жетпес құнды материал болып саналады. Мұндай материалдар тіл мүмкіндігі шектеулі студенттерге мәдени ньюанстарды және идиоматикалық өрнектерді түсінуге көмектеседі. Сонымен қатар, бейімделген мәтіндер ақпарат пен әртүрлі көзқарастарды қамтамасыз ету арқылы мәдени алмасуға ықпал етеді. Бұл зерттеу қазақ мәтіндерін заманауи оқырмандарға түсінікті ету әдістерін қарастырады. Қазақ тілі елеулі әдеби дәстүрі бар түркі тілі, дегенмен көптеген тарихи және мәдени мәтіндер тілдік эволюция мен дамып келе жатқан мәдени сілтемелерге байланысты қолжетімсіз күйінде қалып отыр. Сонымен қатар, мақалада ағылшын тіліндегі мәтіндерді бейімдеуде қолданылатын жалпы бейімдеу әдістерін қолдану арқылы қазақтың шынайы әдеби шығармалары мен халық ертегілерін бейімдеу үлгісі ретінде бейімделу әдістерінің толық тізімі берілген. Бұл зерттеудің мақсаты – қазақ мәтіндерін бейімдеудің тиімді әдістерін зерттеу арқылы осы олқылықтың орнын толтыру. Бұл зерттеудің басты назары бейімделу үдерісінің маңызды элементтері – лексика, грамматика және мәдени сілтемелерге бағытталған. Жеңілдету, денотативті түсіндіру, күшейтуді қоса алғанда, қосу, жою, қайта реттеу және т.б. сияқты әдістер талданады. Бұл тәсілдердің әртүрлі міндеттер мен қалаған нәтижелерге сәйкестігі анықталды.

 Түйін сөздер: бейімдеу, мәтін, аутенттік, жеңілдету, денотативті түсіндіру, күшейту (амплификация), қазақ тілі

Авторлардың биографиясы

М. Мамбетова, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан, Алматы қ.

Мәмбетова Мәншүк Құдайбергенқызы (корреспондент-автор) – филология ғылымдарының кандидаты, аға оқытушы, Әл-Фараби атындағы қазақ ұлттық университеті (Қазақстан, Алматы қ., *e-mail: mmanshuk@gmail.com);

Б. Мырзабек, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан, Алматы қ.

Мырзабек Бибіхан Мейрамбекқызы – PhD докторант, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті (Қазақстан, Алматы қ., e-mail: myrzabekovabibikhan@gmail.com);

Б. Нұрланғазықызы, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан, Алматы қ.

Нұрланғазықызы Балнұр – магистр, оқытушы, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті (Қазақстан, Алматы қ., e-mail: balnurbaitileuova@gmail.com);

Б. Көпбосынов, М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан Университеті, Қазақстан, Шымкент қ.

Көпбосынов Бекжан Көмекбайұлы – PhD докторант, М. Әуезов  атындағы Оңтүстік Қазақстан университеті (Шымкент қ., Қазақстан, e-mail: bekaspan@mail.ru).

 

Жүктелулер

Как цитировать

Мамбетова, М., Мырзабек B., Нұрланғазықызы B., & Көпбосынов B. (2025). Қазақ әдеби мәтіндеріне бейімдеу әдістерін қолдану. ҚазҰУ Хабаршысы. Филология сериясы, 198(2), 97–107. https://doi.org/10.26577/EJPh202519829