Word Formation and its Development in Arab Linguistics in Medeieval Ages. Орта ғасырларда араб тіл біліміндегі сөзжасам және оның дамуы. Словообразование и его развитие в арабском языкознании средневековья.

Аннотация

Мақалада араб тіл білімінде сөзжасамға байланысты пайда болған лингвистикалық терминдерге және осы салада тұңғыш рет пайдаланылған терминдер түрлеріне арналған. Автор Рамадан Тавваб, Аль-Гали сияқты аса көрнекті араб авторларының пікірлерін талдауға ерекше көңіл бөледі. Сөзжасам мәселесін зерттеген араб тілшілерінің пікірлерінде елеулі айырмашылықтар болғаны жалпы жұртқа белгілі. Сондай-ақ орта ғасырдағы араб тілшілерінің зерттеудегі негізгі бағыттары да ұқсас емес еді. Автор араб тілшілерінің әртүрлі пікірлерін қарастырады және салыстырмалы талдау әдісін өзінше топтастыруды ұсынады. Араб тілшілерінің сонымен қатар сөзжасам тақырыбымен тығыз байланысты синонимдер сөздігінің және жинақтардың пайда болуына, бұлардың тарихына, даму кезеңдеріне көңіл бөліп, зерттегенін атап көрсетуіміз қажет. Автор бұл тақырыпты да назардан тыс қалдырмайды, осы бағыттағы синоним сөздер жинау кезіндегі, алғашқы жүйеге түскен жұмыста пайда болған сәттердегі аса қызықты фактілерді ұсынады. Аса көрнекті тілшілердің еңбектеріне, сөзжасам мәселесінде аталған тұлғалардың өмірінен алынған тарихқа тікелей сілтеме жасау ерекше ғылыми құндылық болып есептеледі. Статья посвящена возникновению лингвистических терминов, связанных со словообразованием в арабской лингвистике и самым первым типoм используемых в данной области терминов.Автор уделяет пристальное внимание анализу мнений таких видных арабских авторов, как Рамадан Тавваб, Аль-Гали и др. Общеизвестно, что имели место серьезные расхождения во мнениях арабских лингвистов, изучавших вопросы словообразования. Так же несхожи и основные направления исследований арабских языковедов средневековья. Автор рассматривает различные мнения арабских языковедов и предлагает своеобразную категоризацию методом сравнительного анализа. Необходимо упомянуть, что арабские языковеды изучали также и вопросы, вплотную связанные с темой словообразования, – возникновение сборников и словарей синонимов, история подобных работ и этапы развития. Автор не обходит стороной и эту тему, предлагая некоторые любопытные факты, связанные со сбором слов-синонимов и возникновением первых систематических работ в этом направлении. Особую научную ценность представляют ссылки непосредственно на работы выдающихся языковедов и истории из жизни этих личностей, связанные с вопросами словообразования.