Қазақ терминологиясының қалыптасу кезеңдері
26 26
Кілттік сөздер:
термин, қазақ терминологиясы, шет тілі терминдері, ұлт тіліндегі терминдер, жаңа атаулар, халықаралық терминдер, сөз қолданыстары, терминология мәселесі.Аннотация
Терминдердің қалыптасу үдерісіндегі ерекшеліктерге әр кезең тұрғысынан баға берілді. Қоғам өмірінде болған саяси-мәдени өзгерістер жаңа атаулардың, терминдердің пайда болуына, жасалып, қалыптасуына әсер ететіні белгілі. Термин қалыптастырудың алғашқы кезеңінде терминдерді аударудың алғашқы қадамы енді ғана жасала бастағаны, осы себепті де бұл кезеңде ұлт тілінде жасалған терминдердің басым көпшілігі сәтті жасалмай, қолданыстан шығып қалып отырғаны жөнінде сөз болады. Екінші кезеңде орыс тілі не орыс тілі арқылы енген шет тілі терминдерінің барлығы дерлік қазақ тіліне аударылып, ал аударылмағандары дыбыстық ерекшеліктерімізге сай икемделіп алынғаны нақты мысалдармен дәлелдеп көрсетілді. Қазақ терминологиясы қалыптасуының үшінші кезеңінде сол кезеңдегі тіл саясатына орай орыс тілі мен совет халықтары тілі арқылы еніп жатқан халықаралық терминдердің негізінен аударылмай берілгені айтылды. Ал соңғы төртінші кезеңінде терминология мәселесіне ұлттық мүдде тұрғысынан жаңаша қарау талап етілді, соның негізінде терминдердің көпшілігі ұлт тілінде жасалып, қалыптасып жүргендігі жан-жақты қарастырылды.Библиографиялық сілтемелер
1.1. Сарыбаев Ш. 1920-30 жылдардағы әдеби тілдің тарихына қатысты кейбір мәселелер // қазақ тілінің тарихы мен диалектологиясының мәселелері. – Алматы: Ғылым, 1963. – 281 б.
1.1. Sari’baev Sh. 1920-30 ji’ldardaghi’ a’debi’’ tіldіng tari’’hi’na qati’sti’ keybіr ma’seleler // Qazaq tіlіnіng tari’’hi’ men
di’’alektologi’’yasi’ni’ng ma’selelerі. – Almati’: Ghi’li’m, 1963. – 281 b.
1.1. Sari’baev Sh. 1920-30 ji’ldardaghi’ a’debi’’ tіldіng tari’’hi’na qati’sti’ keybіr ma’seleler // Qazaq tіlіnіng tari’’hi’ men
di’’alektologi’’yasi’ni’ng ma’selelerі. – Almati’: Ghi’li’m, 1963. – 281 b.
Жүктелулер
Как цитировать
Амиров, А. Ж., Досанов, Б. И., & Бисенбаев, А. К. (2016). Қазақ терминологиясының қалыптасу кезеңдері. ҚазҰУ Хабаршысы. Филология сериясы, 155(3). вилучено із https://philart.kaznu.kz/index.php/1-FIL/article/view/1476
Шығарылым
Бөлім
Языкознание
