«Рүстем-Зораб» дастанындағы дәстүрлі сарындар
51 27
Кілттік сөздер:
фольклор, уәж, эпос, сюжет, деталь, эпизод, нұсқа, дастан, дәстүр, жанр, поэзияАннотация
Әлем халықтарының фольклорында әке мен баланың жекпе-жек айқасына арналған сарын жиі кездеседі. Фирдоусидің «Шаһнама» дастанынан бастау алатын бұл сарын көптеген ғалымдардың назарын аударды. Әйтсе де «Рүстем-Зораб» оқиғасының типологиясы туралы, белгілі мотивтің қазақ дастандарындағы шығыстық сюжеттермен байланысы жайлы көп сөз бола қойған жоқ. Мақала авторы «Рүстем-Зораб» шығармасының мағыналық бөліктерін Мәулекей Жұмашұлы хатқа түсірген «Дариға қыз» дастанының сюжетімен, «Көрұғлы» дастанының әзірбайжандық нұсқасымен, «Зораб» туындысының түркиялық версиясымен салыстыра қарастырып, айырым-өзгешеліктерін анықтауды мақсат еткен. Мұнда парсы-түркітілдес халықтардың көне мұраларындағы ортақ сарындар, ежелгі ескерткіштер құрамы, жанрлар сипаты, олардың стадиялық қатары, көркемдік даму ерекшеліктері, әдеби ықпалдастық, мәдени байланыстар сияқты мәселелер қамтылған. Сөз жоқ, мақалада қаралған күрделі мәселелер әдебиетші қауымды қызықтыратын, шығыстық желіге негізделген туындылардың табиғатын түсінуге көмегі тиетін жаңалықты жайттар деп білеміз.Библиографиялық сілтемелер
1.1. Бердібаев Р. Қазақ эпосы. – Алматы: Жазушы,
1982. – 230 б.
2.2. Веселовский А.Н. Историческая поэтика. – М., 1940. – С. 312.
3.3. Рүстем-Зораб // Қисса- дастандар. – Алматы: Жазушы, 1986. – 333 б.
4.4. Садеков М.Д. Образ Чуры в «Казанской истории» (ХІV в.) и в татарском фольклоре // татар фольклоры мәсьәләләре. – Казань: Фикир, 2004. – С. 167.
5.5. Жирмунский В.М., Зарифов Х.Т. Узбекский
народный героический эпос. – Москва, 1947. – С. 518.
1.1. Berdіbaev R. Qazaq e’posi’. – Almati’: Jazwshi’, 1982. – 230 b.
2.2. Veselovskij A.N. Istoricheskaja pojetika. – Moskva, 1940. – S. 312.3 Ru’stem-Zorab // Qi’’ssa-dastandar. – Almati’: Jazwshi’, 1986. – 333 b.
3.3. Sadekov M.D. Obraz Chury v «Kazanskoj istorii» (HІV v.) i v tatarskom fol’klore // tatar fol’klory mәs’әlәlәre. – Kazan’:
Fikir, 2004. – S. 167.
4.4. Zhirmunskij V.M., Zarifov H.T. Uzbekskij narodnyj geroicheskij jepos. – Moskva, 1947. – S. 518.
1982. – 230 б.
2.2. Веселовский А.Н. Историческая поэтика. – М., 1940. – С. 312.
3.3. Рүстем-Зораб // Қисса- дастандар. – Алматы: Жазушы, 1986. – 333 б.
4.4. Садеков М.Д. Образ Чуры в «Казанской истории» (ХІV в.) и в татарском фольклоре // татар фольклоры мәсьәләләре. – Казань: Фикир, 2004. – С. 167.
5.5. Жирмунский В.М., Зарифов Х.Т. Узбекский
народный героический эпос. – Москва, 1947. – С. 518.
1.1. Berdіbaev R. Qazaq e’posi’. – Almati’: Jazwshi’, 1982. – 230 b.
2.2. Veselovskij A.N. Istoricheskaja pojetika. – Moskva, 1940. – S. 312.3 Ru’stem-Zorab // Qi’’ssa-dastandar. – Almati’: Jazwshi’, 1986. – 333 b.
3.3. Sadekov M.D. Obraz Chury v «Kazanskoj istorii» (HІV v.) i v tatarskom fol’klore // tatar fol’klory mәs’әlәlәre. – Kazan’:
Fikir, 2004. – S. 167.
4.4. Zhirmunskij V.M., Zarifov H.T. Uzbekskij narodnyj geroicheskij jepos. – Moskva, 1947. – S. 518.
Жүктелулер
Как цитировать
Bissenbaev, P. (2016). «Рүстем-Зораб» дастанындағы дәстүрлі сарындар. ҚазҰУ Хабаршысы. Филология сериясы, 155(3). вилучено із https://philart.kaznu.kz/index.php/1-FIL/article/view/1492
Шығарылым
Бөлім
Литературоведение
