Қаратпа сөздерді қолдануда прагматикалық қателіктердің себептері (қытай-қазақ материалы негізінде: кейбір мәселелер)

Аннотация

Қаратпа сөз – бұл қарым-қатынас үдерісінде айтылған ойдың кімге арналғанын білдіру не оған басқаның назарын аудару мақсатында жұмсалатын вербалды бірліктер. Олар адамдардың күнделікті қарым-қатынасындағы әртүрлі қарым-қатынастарын көрсете алады. Мұндай бірліктер әртүрлі әлеуметтік ортадағы адамдардың өздері туралы және бір-біріне деген көзқарасы мен әлеуметтік бағасын көрсете алады. Жаһанданудың заманауи үдерісіне және әртүрлі елдер мен ұлттар арасындағы алмасудың кеңеюіне байланысты мәдениетаралық қарым-қатынастың маңызы мен құндылығы артып келеді. Алайда, мәдени ортадағы, ойлау тәсіліндегі, қалыптасқан дәстүрлердегі және әртүрлі елдердің әлеуметтік институттарындағы айырмашылықтарға байланысты мәдениетаралық қарым-қатынас үдерісінде (фатикалық қарым-қатынас, достық, туыстық, іскерлік және т.б.) тілдік қателіктер жиі кездеседі, бұл оң қарым-қатынасқа тікелей әсер етеді. Әрине, қажетті нәтижеге қол жеткізу үшін сөйлеу актісінің барлық компоненттеріне, соның ішінде қаратпа сөздерге назар аудару керек.Ұсынылған мақала қытай-қазақ мәдениетаралық қарым-қатынасына жүгіну кезіндегі прагматикалық қателіктердің себептерін талдау мақсатында тілдік бейімделу теориясына негізделген. Мақалада сәтті мәдениетаралық қарым-қатынасқа қол жеткізу үшін әр түрлі қарым-қатынас объектілеріне, әлеуметтік ортаға және әлеуметтік-мәдени контекске сәйкес адрестік қаратпа сөзді түзету дұрыс қолдану қажет деген пікір негізделеді.

Кілт сөздер: қаратпа сөз, тілдік бейімделу, мәдениетаралық қарым-қатынас, прагматикалық қателіктер