Ғалым, қайраткер Мырзатай Жолдасбековтің тілдік тұлғасы
DOI:
https://doi.org/10.26577/EJPh.2023.v192.i4.ph9Аннотация
Жазушының тілдік тұлғасын тану үшін жазушы шығармалары тілінің жиілік сөздігін жасап, сөздік қорының лексикалық қабатын, концептілік жүйесін, прагматикалық сөз қолдану әлеуетін қарастыру қажеттігі сөзсіз. Жазушы, ғалым, қайраткер Мырзатай Жолдасбековтің тілдік тұлғасын тану мақсатында оның күнделік жанрында жазған «Күндерімнің куәсі» атты еңбегіндегі сөзқолданысына жиілік сөздік жасалып, нәтижесінде автордың қазақ, мен, аға, біз, ел, адам, жақсы, Президент, кісі, керек, жер, дін, өмір сөздерін өте жиі қолданғаны анықталды. Түрлі лексикалық қабат тұрғысынан алғанда, туыстық атаулар, қоғамдық-саяси лексика, оқу-білім, ғылымға байланысты сөздердің көп кездесетіні арқылы автордың елге танымал қоғам қайраткері, туған-туыс, дос-жаран, ел қамын ойлайтын ел ағасы, еліміздің білімі мен ғылымына еңбек сіңірген педагог-ғалым ретіндегі тұлғасы ашылды, өйткені күнделік – жеке адамның тарихы, тағдыры, жан күйзелісі, сезімі. Жазушы қолданысындағы қолданылу жиілігі аса жоғары қазақ, мен, керек сөздерінің концепт бола алатыны дәйектеліп, концептілік өрісі айқындалды. Осындай статолингвистикалық мәліметтер негізінде «М.Жолдасбеков кім?» деген сұраққа жауап беруге болатыны, жазушының тілдік тұлғасын шығармасы негізінде зерттеу арқылы оны нағыз тұлға, ұлт жанашыры, патриот, елін сүйетін қайраткер ретінде тануға болатыны дәлелденді.
Түйін сөздер: тілдік тұлға, концепт, статолингвистика, сөзқолданыс, жиілік, күнделік жанры.