Қазақстан жазушыларының қазіргі прозасын зерттеу кезінде филолог студенттердің интертекстуалдық талдау жасау алгоритмі

Аннотация

Мақала авторларының пайымдауынша, қазіргі қазақстандық прозаны зерттеудегі интермәтіндік көзқарас филолог-студенттерді оқытудың перспективалық әдістемелерінің бірі болып табылады, сондықтан зерттеудің негізгі мақсаты – мәтінаралық өзара әрекеттесу мүмкіндіктерін анықтау. Мәтінаралық талдауды жүзеге асырудың ұсынылған алгоритмі Николай Веревочкиннің қарастырылып отырған әңгімесінің мәтінінде "біреудің сөзін" бөліп көрсетуге, кірме сөздер функцияларын анықтауда және сілтемелердің, реминисценциялардың, тұспалдаулардың және дәйексөздердің әртүрлі түрлерінің "жақын" және "алыс" мағыналарын түсіндіруге негізделген. Мақала авторларының көзқарасы бойынша, мәтінді зерттеудің бірінші кезеңінде мәтінаралық элементтерді анықтау, "кірме сөздерді" жүйелеу және олардың функцияларын анықтау студенттің Н. Веревочкиннің әңгімесінің мәтініне толық енуіне ықпал етіп қана қоймай, кең мәдени контекстті қамтуға мүмкіндік береді. Жазушының басты кейіпкері Ананий Перфильевич Бзвззиндзский әйгілі "кішкентай адамдар" галереясына "қосылған", Гоголь кейіпкерлерімен көптеген ұқсастықтары бар, "адам-нөл", "адам-минус" деп аталатын постмодерндік прозаның кейіпкерлеріне де ұқсас. "Құрбандық есегі" әңгімесінің интертекстуалдылығын талдау барысында оны зерттеудің әр кезеңінде сюжеттің жаңа мағыналары мен басқа мәтіндермен диалогтың жаңа формалары анықталады.