Роль личности в искусстве (на примере Нургисы Тлендиева). Жеке тұлғаның өнердегі рөлі (Нұрғиса Тлендиев).

Авторлар

  • G. N. Omarova Казахская национальная академия искусств им. Т. Жургенова, г. Алматы
        30 17

Кілттік сөздер:

искусство и личность, жетисуйские кюи-шертпе, --* интонационный словарь эпохи, реформатор, оркестровый кюй, өнер және жеке тұлға, Жетісудың шертпе күйлері, заманның интонациялық сөздігі, оркестрлік күй,

Аннотация

В статье определяется значение для современной культуры Казахстана творчества Н. Тлендиева – талантливого композитора и исполнителя, видного музыкального деятеля ХХ века. Роль этой личности в искусстве и Казахстана обусловлена многогранностью дарования (исполнитель, композитор, дирижер) и органическим синтезом в его творчестве традиционного и современного. Н. Тлендиев как музыкант сформировался в народной среде, а получив профессиональное музыкальное образование, создал новый жанр – оркестровый кюй, в котором смог воплотить традиционное мироощущение средствами современного музыкального языка. Тем самым, обозначив очередной этап жизни современных форм и жанров казахской музыки, он стал реформатором оркестра казахских инструментов и показал реальный путь его развития. Всенародную любовь и признание композитор заслужил не только как автор современных казахских песен, получивших широкую известность, но и как великолепный знаток, исполнитель и автор домбровых кюев шертпе жетисуйского региона. Затрагивая тему «Личность и искусство », автор в своей статье говорит о высоком предназначении одаренной личности в искусстве. Мақалада дарынды композитор, орындаушы, ХХ ғасырдағы қазақ музыка өнерінің көрнекті қайраткері Н. Тлендиев туралы айтылады. Бұл тұлғаның өнердегі рөлі оның сегіз қырлы (орындаушы, композитор, дирижер) қасиетімен және шығармашылығында көрінетін дәстүрлі және бүгінгі өнердің сыр-сипаттарының синтезімен анықталады. Музыкант ретінде Н. Тлендиев халық арасында қалыптасып, кәсіби музыкалық білім алғаннан кейін дәстүрлі сезімді қазіргі музыкалық тілмен бейнелейтін оркестрлік күй деген жаңа жанр шығарған. Сонымен, қазақ музыкасының бүгінгі формалар мен жанрлар болмысының келесі бір кезеңін белгілеп, ол қазақ аспаптар оркестрінің реформаторы бола отырып, оның шынайы даму жолын көрсеткен. Көпшлікке мәлім қазақ әндерінің авторы болған Н. Тлендиев Жетісу өңірінің шертпе күйлерінің де шебер орындаушысы, авторы болғаны мәлім. Осының арқасында халықтың сүйіспеншілігі мен қадірлеуіне иеленген. Автор мақаласында «Жеке тұлға және өнер» тақырыбын қозғап, дарынды адамның еліне, өнерге деген міндетін анықтайды.

Библиографиялық сілтемелер

1 Қазақ өнері: Энциклопедия.–Алматы:Қазақстан даму институты,2002.
2 Мухамбетова А., Измайлова Л. Зрелость таланта (композитор Н. Тлендиев)// Композиторы Казахстана.– Алматы:Өнер, 1982.
3 Айтуарова А. Народные традиции в массовой музыке Казахстана
(на примере творчества Нургисы Тлендиева): автореф. дис. …канд. иск. – Алма-Ата, 1992.
4 Сейдімбек А. Күй өнері:монография.– Астана, 2002. – 695-707 бб.
5 Аманжол Б. Казахский оркестр Нургисы Тлендиева// Ғасырлар сазын
тербеткен.Нұрғиса Тлендиев туралы естеліктер.–Алматы,2007. – 160-165 бб.

Жүктелулер

Как цитировать

Omarova, G. N. (2015). Роль личности в искусстве (на примере Нургисы Тлендиева). Жеке тұлғаның өнердегі рөлі (Нұрғиса Тлендиев). ҚазҰУ Хабаршысы. Филология сериясы, 150(4-5). вилучено із https://philart.kaznu.kz/index.php/1-FIL/article/view/702